از آن جا که در مسیر بازگشت، بر اساس تشخیص صورت گرفته هر فرد می تواند در مرحله خاصی از فرایند تعادل )یکپارچگی جسمی، اتصال به جریان زندگی، پذیرش خویشتن) جای گیرد، لذا میتوان برنامه های حمایتی را در دو بخش الف) برنامه های حمایتی دورهای و ب) برنامه های حمایتی کلی در سطح فردی و اجتماعی که به طور عام برای مبتلایان به سوختگی استفاده می شود را مطرح نمود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
الف) برنامه های حمایتی
برای هر مرحله از فرایند تعادل مراقبتهای خاص آن مرحله متناسب با واکنشهای فرد در آن مرحله در نظر گرفته می شود. این برنامه ها را میتوان به صورت زیر خلاصه نمود:
الف- ۱) برنامه های حمایتی مرحله یکپارچگی جسمی
زمانی که فرد در بهت به سر برده، شدت حادثه را انکار می کند و یا آن را کوچک میشمارد، همچنین تمایل دارد از طریق تحمل درد و عذاب تصویر قبلی خود را حفظ نماید، مراقبت پرستاری به صورت جلب اعتماد مددجو، برقراری و حفظ ارتباط با او، گوش نمودن به صحبت های او و فرصت دادن به فرد برای ابراز احساسات است. واکنش پرستار در مواجهه با بیمارانی که از درد شدید رنج میبرند، دلواپس خانواده هستند، در بخشی مثل سوختگی احساس تنهایی و انزوا می کنند و یا به دلیل عمدی دچار سوختگی شده اند؛ باید به صورت حفظ ارتباط با وی، تسکین درد، ارزیابی مکرر درد، بررسی واکنشهای احساسی و عاطف، عدم قضاوت در مورد رفتار او وپاسخگویی به نیازها و سوالات خانواده باشد. در خصوص دردهایی که با روشهای روتین کنترل نمی شود باید با متخصصین بیهوشی یا کنترل درد مشاوره نمود. با توجه به تأثیر زیاد سوختگیهای در معرض دید بر تصویر ذهنی، تاکید بر حفظ امید برای تداوم درمان و معرفی روشهای پیشگیریکننده از اسکار ضرورت دارد. فراهم نمودن شرایط مناسب جهت انجام تدابیر درمانی برای توسعه التیام زخمها، پیشگیری از اسکار و جمع شدن مفاصل و ارائه اطلاعات کافی در زمینه تدابیر درمانی، مراقبتها، پیامدها وعوارض مربوطه، انتظارات از نتیجه عمل نیز باید صورت گیرد. همچنین به دلیل طولانی بودن دوره درمان بر تداوم استفاده از آنها تاکید شود. افزایش سطح تحمل فرد با فراهمسازی آرامش و آسایش بیمار (کاهش درد و اضطراب ناشی از آن، دادن وضعیت مناسب، کاهش خارش، بهبود خواب و استراحت و …) از دیگر تدابیر لازم در این مرحله است. با توجه به نیاز شدید افراد در این مرحله به حمایت، توصیه به خانواده و افراد نزدیک جهت حمایت از مددجو ضرورت دارد. در عین حال فراهمسازی شرایط مطلوب برای حضور بی دغدغهی خانواده در بالین بیمار نیز بسیار مهم است. همچنین تشکیل جلسات گروهی در ساعاتی از روز با حضور پرستاران با تجربه، بیماران و خانوادهها، برای به اشتراک گزاردن تجارب آنها در خصوص تحمل شرایط دشوار بیماری با یکدیگر پیشنهاد می شود. آماده سازی مددجو و خانواده با پیامدهای روحی- روانی، معنوی و اجتماعی احتمالی سوختگی، تشکیل جلسات مشاوره با روانپرستار، روانپزشک و روانکاو جهت بررسی مشکلات روانی حاصل از سوختگی (اضطراب، افسردگی، هراس و…) و در صورت لزوم انجام مداخلات لازم اهمیت دارد. در صورت نیاز، برگزاری جلسات مشاوره و درمان با فیزیوتراپ، کاردرمان و مددکار اجتماعی جهت برنامه ریزیهای ترخیص باید صورت گیرد.
الف- ۲) برنامه های حمایتی مرحله اتصال به جریان زندگی
در این مرحله علاوه بر تداوم برخی برنامه های تدوین شده در مرحله قبل از جمله ادامه مراقبت از زخمها، تداوم فیزیوتراپی، جلسات مشاوره و روان درمانی، فراهم نمودن شرایط مناسب جهت تدابیر درمانی لازم برای رفع بدشکلی یا اسکارها؛ تاکید بر انجام فعالیتهای روزانه و توسعه آگاهی و تجربه مراقبت از خود است. برای ورود فرد به اجتماع با بهره گرفتن از آموزشهای مهارت های اجتماعی به وی نیز تاکید می شود . فراهم نمودن شرایط مناسب در محیط زندگی، کار یا تحصیل برای داشتن واکنشهای مناسب با مددجو با بهره گرفتن از آموزش به این افراد در خصوص نحوه برخورد با مددجو به منظور کمک به بازگرداندن تدریجی وی به اجتماع از دیگر تدابیر مهم این مرحله محسوب میشوند.
با توجه به نتایج بطئی تدابیر درمانی، در این مرحله گرچه اقدامات لازم جهت رفع بدشکلی صورت میگیرد ولی باید فرد را برای پذیرش شرایط موجود آماده تر نمود و بر پذیرش شرایط موجود تأکید بیشتری داشت. سعی در ارتقاء کیفیت زندگی مددجو با برگرداندن استقلال وی و با کمک روانپرستار یا روانکاو صورت میگیرد .شناسایی استعدادهای فرد با مشارکت مددجو، روانکاو و روانپرستار و تشویق فرد به فعالیت در زمینه مشخص شده و مورد علاقه جهت بالا بردن اعتماد به نفس اهمیت دارد. فراهم نمودن شرایط مناسب جهت موفقیتهای تحصیلی و حرفهای به منظور بهبود پنداشت از خود با ایجاد انگیزه در فرد به کار و تحصیل، تداوم جلسات مشاوره و راهنمایی در خصوص تطابق با بدشکلی، پرکردن اوقات فراغت فرد با فعالیتهای سالم و متناسب با شرایط وی، از دیگر فعالیتهای ارزشمند در این مرحله هستند.
الف- ۳) برنامه های حمایتی مرحلهی بازگشت به خویشتن
هدف اغلب برنامه های توانبخشی بازگشت مددجویان تا مرحله قبل یعنی بازگشت به یک زندگی عادی است. یافتههای حاصل از این پژوهش در زمینه وجود تجاربی از رشد و تعالی سبب شد که این تفکر در طراحی برنامه های حمایتی ایجاد گردد که از تجارب بسیار سخت و دشوار و دگرگون کننده سوختگی به عنوان یک منبع انرژی مثبت برای تغییر و تحول درونی افراد و بازگشت آنها به خویشتن خویش استفاده گردد. از آنجا که بر اساس باورهای این مدل انسان خلیفهالله بوده و هدف و فلسفه وجودی او تقرب به پروردگار است. لذا در این مدل مراقبتهای پرستاری تنها به بازگرداندن قربانیان به یک زندگی عادی ختم نمی شود. در این مرحله یافتن الگوهای مناسبی از مبتلایان به سوختگی که به دنبال گسیختگی خود، تجربه رشد و تعالی را داشته اند منبع بسیار قوی و کمک کننده برای ترغیب افرادی است که علی رغم داشتن یک زندگی عادی فاقد احساس رضایت درونی یا کفایت زندگی هستند. لذا پیگیری طولانی مدت مدجویان و قربانیان سوختگی بعد از ترخیص و تشکیل جلساتی برای به اشتراک گذاشتن تجربههای زندگی بعد از سوختگی جز برنامه های حمایتی این مرحله خواهد بود. در این رابطه رهبری سایتهای مجازی برای آشنایی این افراد با یکدیگر و آگاهی از تجارب و راهبردهای موفق افراد به عنوان بخشی از برنامه های حمایتی و مراقبتهای جامعهنگر پرستاری است.
ب) برنامه های حمایتی جامعهنگر
با توجه به این که تجربه سوختگی تحت تاثیر ماتریکس خود و عوامل مربوط به خود شخصی، بینفردی و بیرونی است، در برنامه های حمایتی باید به این ابعاد توجه داشت. آموزش رکن اصلی کلیه این برنامه ها است. هم فرد سوخته و هم افراد جامعه نیاز به برنامه های آموزشی خاص دارند. آموزشها میتوانند به صورت رو در رو، فردی یا گروهی، و خود آموز (مکاتبهای یا الکترونیکی) با کمک نرم افزارهای آموزشی مثل دیسکت و یا شبکه جهانی باشد.
تذکر: شناسایی افراد در معرض خطر در ابتدای ترخیص (افراد با سوختگی شدید، افرادی که از سیستم حمایتی مناسبی برخوردار نیستند، افرادیکه سابقه اختلال روانی دارند) و آگاه نمودن آنان در خصوص مشکلات جسمی، روحی- روانی، معنوی و اجتماعی احتمالی سودمند است.
ب- ۱) بعد خود شخصی
فراهم نمودن بستر مناسب جهت انجام مراقبت در منزل (پانسمان زخمها، فیزیوتراپی، مشاوره برای درمانهای ترمیمی و سایر مشکلات بعد از ترخیص) به عنوان مثال بهره گیری ازمراکز مشاوره و خدمات پرستاری، مددکاراجتماعی یا بیمه برای کمک به هزینه، مداخلات درمانی ، برطرف نمودن مشکلات جسمی نظیر خارش، درد و … که از تحمل فرد برای ایجاد تعادل میکاهند.
تأکید بر داشتن پنداشت مثبت از خود، حفظ و تقویت راهبردهای مثبت موجود در فرد، تضعیف راهبردهای منفی، تقویت منابع انرژی تقویت کننده و بازدارنده آن با کمک مشاوره.
ب- ۲) بعد خود بین فردی
آموزش مهارت های اجتماعی به فرد نظیر استفاده از مهارتهای ارتباطی مناسب در تعاملات، تأکید بر حساس نبودن به واکنش دیگران، توصیه به داشتن تعامل با مردم، وارد نمودن تدریجی فرد به جامعه و تامین حمایت اجتماعی برای فرد از طریق ارائه حمایت مناسب از سوی خانواده، دوستان و گروه همگون و جامعه.
ب- ۳) بعد خود بیرونی
ارتقاء سطح آگاهی خانواده و جامعه در مورد سوختگی و پیامدهای احتمالی آن و تلاش جهت اصلاح باورهای غلط حاکم بر جامعه از طریق آموزش و رسانه ها نقش به سزایی در این زمینه دارند. از طریق میان پردههای بهداشتی در تلویزیون یا رادیو میتوان به آگاهی افراد برای پیشگیری از حوادث و همچنین نحوه صحیح برخورد با قربانیان دارای اسکار سوختگی افزود. آموزش در مدارس، به دانش آموزان و معلمین راه دیگر نهادینه نمودن آگاهی و بینش افراد جامعه در خصوص سوختگی، خطرات و عواقب آن است که بدین طریق علاوه بر آگاه نمودن افراد در مورد سوختگی میتوان از بروز بسیاری از سوختگیها پیشگیری نمود. همچنین بررسی مشکلات مربوط به بیمه و مسائل مالی و قضایی مصدومینی که به دلایل عمدی آسیب دیدهاند و ارائه آن به مراجع ذیصلاح از طریق مددکاری اجتماعی پیشنهاد میگردد.
اجرا
در این مرحله برنامه های تدوین شده در مرحله قبل، توسط پرستار و سایر اعضای تیم به اجرا گذاشته شده و مداخله صورت میگیرد. ارتباط بیمارستان با سایر موسسات از جمله مراکزآموزشی نظیر دانشگاهها (جهت افزایش آگاهی کارکنان درمانی به وپژه کارکنان بخش سوختگی در مورد عوارض پس از ترخیص و مداخلات لازم)، مراکز بهداشتی- درمانی(اجرای برنامههای مشاوره و مراقبت جامعهنگر) صدا و سیما (انتشار اطلاعات) و وزارت ارشاد (جهت انتشار مطالب آموزشی) و بالاخره هیات ممتحنه و ارزشیابی پرستاری برای رفع مشکلات قانونی و اجرایی برنامه های مراقبت پیگیری و جامعه نگر پرستاری، زمینه ساز انجام کار اصولی است.
ارزشیابی سطح تعادل
در این گام ارزشیابی اثربخشی مداخلات صورت گرفته برای هر تشخیص پرستاری بر اساس اهداف ویژه ذکر شده در هدف و به کمک ابزار معرفی شده صورت میگیرد. اما ارزشیابی هدف کلی که همان برقراری تعادل است، بر اساس دستیابی به اهداف جزئی صورت میگیرد. بنابراین میتوان معیارهای هدف کلی را دستیابی به یکپارچگی جسمی، اتصال به جریان زندگی و بازگشت به خویشتن دانست. ارزشیابی بوسیلهی معاینه، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه توسط مصدومین، بیماران، مددجویان یا قربانیان و همکاری خانواده یا افراد نزدیک آنها صورت میگیرد.
ابزار مورد استفاده برای ارزشیابی اهداف جزئی
استفاده از علائم حیاتی و پارامتر های آزمایشگاهی برای تعیین ثبات فیزیولوژیک
استفاده از کشت زخم(تعیین عفونت)
تخمین بینایی، پیمایش سطح[۱۰۷]، تصویر برداری[۱۰۸] (تعیین التیام)،
مقیاس اسکار ونکوور(VSS) [۱۰۹] /مقیاس اسکار ونکوور اصلاح شده/ مقیاس سیاتل[۱۱۰] (تعیین وضعیت اسکار بجامانده و نیاز به جراحی ترمیمی)
ابزار کمی تست حسی(QST)(تعیین وضعیت حسی، حرارت، لرزشی و تعریق پوست)
اندازه گیری دامنه حرکتی مفاصل(ROM)( تعیین عملکرد دامنه اندامها)
تست قدرت چنگ زدن[۱۱۱] بوسیله نیرو سنج جامر[۱۱۲] (تعیین عملکرد اندام فوقانی)
پرسشنامه پیامد دست میشیگان[۱۱۳]، مقیاس نشانهی ناتوانی شانه، بازو و دست [۱۱۴]، تست عملکرد دست جبسن[۱۱۵]، تست عملکرد دست سالرمن[۱۱۶] (تعیین عملکرد اندام فوقانی و دست)
تست قدم زندن [۱۱۷]پشت به پشت پا(TW)، زمان بلند شدن از صندلی و راه رفتن [۱۱۸] (TUG) و ایستادن روی یک پا [۱۱۹](SLS)، (تعیین عملکرد اندام تحتانی و تعادل)
تست دو شاتل[۱۲۰] (تعیین قابلیت قلبی-عروقی برای فراهم سازی اکسیژن لازم جهت کار عضلات)
مقیاس آنالوگ بینایی[۱۲۱] (VAS) (شدت درد)، مقیاس اضطراب مرتبط با درد سوختگی[۱۲۲] (تعیین اضطراب مرتبط با درد)
مقیاس سندرم پس از حادثه تنظیم شده برای بالین[۱۲۳] (CAPS) و مصاحبهی ساختارمند بالینی (SCID) [۱۲۴]، (تعیین سندرم پس از حادثه و اختلالات حاد استرسی)
مقیاس افسردگی و اضطراب بیمارستانی[۱۲۵] (HADS) (تعیین افسردگی)
اندازه گیری استقلال عملکرد[۱۲۶](FIM) (تعیین توانایی مراقبت از خود)
ماتریکس پیامد بازگشت به کار[۱۲۷] (تعیین توانایی بازگشت به کار)
مقیاس سلامت ویژه سوختگی[۱۲۸] (BSHS)( تعیین کیفیت زندگی قربانی سوختگی)
پرسشنامه نگرش و توانایی معنوی (شهیدی ۹۱)، (تعیین سلامت معنوی)
خلاصه فرایند پرستاری بر اساس مدل «مراقبت پرستاری بازگشت به خویشتن» برای بازگرداندن بیماران مبتلا به سوختگی به منزل، جامعه و خویشتن در دیاگرام ۲-۵ نشان داده شده است.
دیاگرام ۲-۵
فرایند پرستاری بر اساس مدل «مراقبت بازگشت به خویشتن»
References
