۲۵- رأی شعبه ۲۹ دیوانعالی کشور بشماره ۷۰۰ – ۳/۲/۸۹^[۱۷۹]
خلاصه جریان پرونده: بر حسب محتویات پرونده مقارن ساعت ۴۵ دقیقه بامداد مورخه ۲۴/۲/۸۸ در نتیجه نزاع و درگیری فیمابین آقای حسین ۲۶ ساله شخصی بنام محسن به وسیله ضربات چاقو مجروح که پس از مدتی در نتیجه شدت و حساس بودن محل اصابت فوت می نماید.
افسر گشت کلانتری بشرح صفحه ۳ پرونده در گزارش ارسالی علاوه بر مسایل مزبور چنین آورده است:
…. خودرو پیکان مذکور از ناحیه هر دو لاستیک جلو ترکیده بود احتمالا بریده شده است.
خانم سمیه ۲۰ ساله همسر حسین متهم به قتل اظهار نموده : از خانه بیرون آمدم یک ماشین پیکان ایجاد مزاحمت می کرد اول حرفهای بی ربط زد در ماشین باز کرد و خواست مرا بزور سوار ماشین کند که همسرم رسید باهاش درگیر شد با چاقو به همسرم حمله کرد همسرم چاقو را از دستش گرفت برای دفاع از خودش به پهلوی او زد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

متهم حسین نیز گفته است همسرم به دلیل اختلافات خانوادگی از منزل قهر کرد و بیرون رفت من به دنبال او رفتم مشاهده کردم خودروی پیکان آبی رنگ برای همسرم توقف نمود و بوق زد و همسرم توجهی نکرد که راننده از خودرو پیاده شد و قصد داشت به زور همسرم را سوار خودرو خود نماید من قصد داشتم جلوی ایشان را بگیرم که ناگهان راننده چاقو برای من کشید و حمله ور شد من هم چون دفاع شخصی بلد بودم از خودم دفاع کردم و با پیچاندن دست وی چاقو را از وی گرفتم و بخودش زدم و قبول دارم اشتباه کردم … نفهمیدم چاقو را چکار کردم (ص۵)
متهم در حضور رئیس شعبه ۱۰۲ دادگاه عمومی کهریزک نیز در دفاع از خود چنین عنوان نموده است : بنده با خانمم عقد کرده ایم حدود ساعت ۱۲ شب بود که با نامزدم جروبحث کردیم آن هم سر مسائل پیش پا افتاده و بنده گفتم همین الان می خواهم بروم … ایشان گفت اگر بروی من هم می روم من ساکم را برداشتم آمدم بیرون و از بغل تیر برق نگاه کردم دیدم ایشان با چادر ملی در بیرون هستند و در خیابان اصلی بلوار غدیر آمدند و من در تعقیب ایشان بودم به خیابان اصلی که رسیدم دیدم که نامزدم به سمت کلانتری می رود و دیدم یک ماشین پیکان آبی افتاده دنبال نامزدم و من وقتی قضیه را دیدم بدو بدو به سمت ماشین رفتم و ماشین مدام دنبال ایشان بودند ایشان نیز می خواست خودش را به کلانتری برساند راننده پیکان از ماشینش پیاده شد که نامزدم را بگیرد که من رسیدم به راننده پیکان و دستم از پشت گردنش انداختم و پیراهنش را گرفتم در همین لحظه برگشت و یک لحظه دیدم که چاقو از جیبش در آورد و ایشان همین که می خواست چاقو را بصورت من پرت کند من چاقو را از ایشان گرفتم دستش را پیچاندم و با همان چاقو و ضربه یکی به بازو و یکی هم به کتفش زدم و سپس با خانم صحنه را ترک کردیم ص۱۲
شخصی بنام مولود ۴۹ ساله خود را مادر و ولی دم مقتول معرفی و تقاضای قصاص نموده است.پزشکی قانونی بشرح صفحه ۵۸ پرونده آثار بریدگی در بطن چپ مشاهده نموده و علت مرگ را اصابت جسم نوک تیز و برنده به قفسه صدری تعیین نموده است و ایضا در صفحه ۶۲ پرونده در نتیجه آزمایشان معموله وجود ۳۲ میلی لیتر الکل اتیکیک را در خون متوفی گواهی نموده است و ….
پرونده با صدور کیفر خواست به دادگاه کیفری استان ارسال نموده است ص۹۹ شعبه ۱۱۳ دادگاه کیفری استان تهران پس از تعیین وکیل تسخیری برای متهم و پس از موافقت با استمهال دو ماهه ایشان جلسه رسیدگی بشرح اوراق ۱۲۱ الی ۱۳۳ پرونده با حضور نماینده دادستان و متهم و وکلای مدافع ایشان و نیز خانم مولود بعنوان تنها ولی دم متوفی تشکیل داده ابتدا نماینده دادستان مطلبی در دفاع از کیفر خواست بیان و سپس ولی دم مرحوم اظهار داشته همانطور که در جلسه قبلی اعلام نمودم و میزان یکصد و پنجاه میلیون تومان اعلام کرده ام ایشان در صورت توانائی بپردازد و الا قصاص انتخاب کند و نهایتا بیان داشته قصاص می خواهم. سپس دادگاه اتهام متهم دایر بر ارتکاب قتل عمدی مرحوم محسن به وسیله چاقو تفهیم نموده که مشار الیه در دفاعیات خود آن را پذیرفته و عمل خود را ناشی از عمل مقتول مبنی بر حمله به همسرش و ایجاد مزاحمت بیان نموده …. و از قول برادر مقتول اظهار داشته که می دانستید که برادرم یک قمه داخل ماشین داشت اگر می زد شما الان داخل بهشت زهرا میخوابیدید و ….. و چاقوئی که زدم چاقوی کاری نبوده است.
وکیل متهم نیز مطالبی در دفاع از ایشان ابراز داشته و آخرین دفاع نیز گرفته شده که متهم اظهار نموده از خداوند متعال و مادر مقتول طلب عفو و بخشش دارم و قصد دفاع داشتم و قصد دفاع از ناموس خود داشتم ایشان چند متر دنبال همسرم رفته مگر کسی که قصد کمک دارد این همه اصرار و دنبال رفتن …. از طرفی مقتول از ماشین پیاده شد من قصدم دفاع از ناموس خودم بود و من قصدم کشتن مقتول نبود بعد از تحریک مقتول این جریان پیش آمد اما با توجه به فحاشی مقتول و تهدید کردن ایشان این جریان پیش آمد . النهایه به دادگاه ختم رسیدگی اعلام و بموجب دادنامه شماره ۰۵۵-۳۰/۶/۸۹ با اکثریت چهار نفر آقای حسین ۲۶ ساله را به اتهام قتل عمدی مرحوم محسن فرزند اکبر به وسیله چاقو که پزشکی قانونی علت تامه مرگ را اصابت جسم نوک تیز و برنده به قفسه صدری اعلام نموده و اقاریر صریح متهم و نیز نحوه دفاعیات متهم و وکیل ایشان که مؤثر در مقام ندانسته لذا مباشرت متهم در قتل عمدی مقتول محرز و مسلم دانسته و با توجه به شکایت تنها ولی دم مقتول بنام خانم مولود وجدانی ( مادر ) و درخواست صدور حکم قصاص متهم را بزهکار شناخته و با استناد به آیه شریفه و لکم فی القصاص حیوه یا اولی الباب و بند ب ماده ۲۰۶ و مواد ۲۰۵و۲۰۷و۲۳۱و۲۳۲ قانون مجازات اسلامی نامبرده را به اتهام مباشرت در قتل عمدی به یکبار قصاص نفس در حق ولی دم مرحوم محسن محکوم نموده است ضمنا اقلیت نیز( یک نفر ) با توجه به اینکه مندرجات پرونده و انطباق آن با اظهارات متهم و گواه و استماع دفاعیات و شرح واقعه و اینکه هیچگونه شناخت قبلی و شنائی بین مقتول و قاتل وجود نداشته و با التفات به بروز اختلافات خانوادگی متهم و همسرش در شب حادثه در منزل پدر همسر متهم و خروج نابهنگام همسر متهم از منزل بصورت قهر و ناراحتی در ساعت ۲۴ شب و سرگردانی در کنار خیابان و ایجاد مزاحمت از جانب مقتول و اصرار به سوار نمودن مشارالیها و نتیجتاً پیاده شدن مقتول از خودرو سواری به قصد توسل به زور و عنف به جهت سوار کردن همسرش و جلوگیری از ادامه و استمرار تعرض به همسر خود و عدم تحقق قصد و نیت مقتول و نهایتا بازدارندگی نامبرده از عمل زشت خود به مقتول نزدیک و از پشت سر او را نگه می دارد و تذکر می دهد که این فرد خانوم اوست …. که به جای تمکین و اطاعت با خارج کردن چاقو از جیب شلوار خود در پی مقابله به قاتل حمله ور می شود که قاتل چاقو را از دست مقتول گرفته و ضربه ای به او می زند و…. بنابراین متهم در واقع به قصد دفاع از عرض و ناموس خود ابتدا با مقتول درگیر که با اصرار و مقاومت و ادامه درگیری در آن و وارد شدن ضربه به قلب مقتول از ناحیه ایشان به فوت مرحوم منتهی می گردد که در واقع متهم در دفاع و مقابله با مقتول اندازه و میزان را رعایت نکرده است.
لذا با توجه به سکوت ماده ۶۱ قانون مجازات اسلامی و با تجویز اصل ۱۶۷ ق اساسی و حکومت ماده ۲۱۴ قانون آئین دادرسی کیفری و با استناد به فتاوی حضرت امام خمینی ( ره ) در کتاب تحریر الوسیله بابت دفاع مسئله یک الی هشت که بیان داشته در صورتی که در دفاع رعایت اندازه و تناسب از جانب ضارب نگردد و موجب فوت گردد ظهور در ضمان دارد) .بنابراین قتل در شرایط دفاع از ناموس صورت گرفته و عنصر معنوی به هیچ وجه وجود نداشته لذا شبه عمد تلقی و اعمال انجام شده از مصادیق ماده و بندهای ماده ۶۲۹ قانون مجازات اسلامی می باشد .
رای صادره پس از ابلاغ مورد اعتراض و تجدید نظرخواهی محکوم علیه و وکیل ایشان قرار گرفته و پرونده به دیوانعالی کشور ارسال که ذیل شماره ۱۲۷۸۳/۸۹/۱۱۰-۴/۸/۸۹ ثبت و جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است.
هیئت شعبه بتاریخ بالا تشکیل جلسه داده و پس از قرائت گزارش آقای محمد کرمی عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی جناب آقای دری دادیار محترم دادسرای دیوانعالی کشور مبنی بر اتخاذ تصمیم قانونی مشاوره نموده چنین رای می دهد :
بسمه تعالی
رای شعبه
طبق محتویات پرونده از ابتدا خانم مولود بعنوان تنها ولی دم مقتول مرحوم محسن خود را معرفی و تقاضای قصاص نموده است . با نگرش به محتویات پرونده علیرغم ابلاغ به مشارالیها برای ارائه گواهی انحصار وراثت اقدامی در این خصوص صورت نپذیرفته که به لحاظ اهمیت موضوع پرونده از این حیث ناقص می باشد لذا با استناد به بند ۲ ماده ۲۶۵ قانون آئین دادرسی کیفری رای معترض عنه نقض و جهت رسیدگی مجدد به دادگاه صادر کننده رای اعاده تا پس از رفع نقض مجددا انشا رای نمایند .۲۹-۱۱/۱۲/۸۹
رئیس شعبه : نبی اله راجی عضو معاون محمد کرمی
۲۶- رأی شعبه ۱۷ دیوانعالی کشور بشماره ۱۵۱ – ۳۱/۳/۱۳۸۹^[۱۸۰]
خلاصه جریان پرونده: شعبه ۷۱ دادگاه کیفری استان تهران به شرح دادنامه شماره ۹۷-۲۵/۷/۸۴ در پرونده کلاسه ۸۴/۷۱/۶۰ در تاریخ ۱۹/۷/۸۴ بشرح اوراق شماره ۲۵۴ به بعد پرونده بشرح زیر: «حسب گزارش کلانتری ۱۳۳ کرج به قاضی کشیک دادسرای عمومی و انقلاب کرج مقارن ساعت ۰۰:۲۵ مورخ ۳/۲/۸۴ یک فقره قتل عمدی درپی درگیری بین خانواده های …………….. و خانواده ………….. در نشانی شهرک ۱۱۰ خیابان مسجد النبی (روبروی مدرسه شهید نجات قاسمی خیابان هشت متری بهار پلاک ۱۶ به وقوع پیوسته که هویت مقتول احمد ۲۰ ساله مجرد فرزند اسرافیل می باشد که با ضربات چاقو به قتل رسیده و درمانگاه ناهید نگهداری میشود و در همین رابطه افراد دیگری نیز مجروح شده اند و فردی دیگر بنام علیرضا ……… نیز به شدت مجروح شده و به علت شدت جراحات به بیمارستان شهید مدنی کرج و فرد