جهان صنعتی امروزه شاهد پیشرفت های بسیار، راه حل های توانمندتر و آشفتگی در ارتباط با این موضوع خواهد بود. در این مورد نیز عقیده بر این سات که پیوند و ترکیب با رویکرد فناوری اطلاعات (IT) منجر به تکمیل لجستیک معکوس می شود. که مشتریان و سامان های صنعتی تولیدی بهره برداران اصلی این نظم نوین جهانی خواهند بود.
این نکته را نباید فراموش کرد که لجستیک معکوس، نیازمند تشریک مساعی خوب و نزدیک تولید، بازاریابی و امور مالی، سیستم اطلاعاتی و منابع انسانی، برای جلوگیری از تضادها و برخورد ناهمگون احتمالی در زنجیره تأمین است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
صرفه جویی های اقتصادی: در بحث صرفه جویی های اقتصادی لجستیک معکوس، ساختار مجاری توزیع معکوس، نوع اعضای مجاری توزیع و عملکرد آنان در این مجاری از اهمیت شایانی برخوردار است.
به طور خلاصه در جدول ۱-۲ می توان ابعاد لجستیک معکوس را بیان نمود. با توجه به جدول ۱-۲، زمینه های ۳-۱ عملیاتی تر بوده و به جهت گیری تاکتیکی می پردازند. در حالی که زمینه های ۴ و ۵ استراتژیک تر هستند. در منابع موجود، لجستیک معکوس اغلب به توزیع، تولید و کنترل موجودی و صرفه جویی اقتصادی تقسیم می شود که در این جا ما زمینه فناوری اطلاعات را نیز اضافه کرده ایم و با دیدگاه یکپارچگی، آن ها را در جهت موفقیت استقرار یک سیستم لجستیک معکوس، یکپارچه فرض کرده ایم. (عالم تبریز، ۱۳۸۸)
زمینه های مرتبط | بعد لجستیک معکوس |
مکان استقرار، شبکه سراسری توزیع | توزیع (DIS) (1) |
برنامه ریزی و کنترل، یکپارچه سازی، عدم اطمینان | برنامه ریزی تولید و کنترل موجودی (PPC) (2) |
سیستم حمل و ردیابی کالا و محصولات | فناوری اطلاعات (IT) (3) |
طراحی، حسابداری، تأثیرات اقتصادی | صرفه جویی های اقتصادی (BEC) (4) |
روندها و تأثیرات | یکپارچه سازی ابعاد لجستیک معکوس (INT) (5) |
جدول ۱-۲ ابعاد لجستیک معکوس
۲٫۱٫۵٫ هدف لجستیک معکوس چیست؟
استمرار بهبود و رضایتمندی مصرف کننده، عمده ترین هدف یک سیستم لجستیک معکوس است. شرکت ها و سازمان های بزرگ با استقرار لجستیک معکوس می کوشند تا اعتماد مناسبی را از مصرف کنندگان و مشتریان خود به وسیله حذف محصولات معیوب خود از زنجیره تأمین کسب کنند، اما این بهبود برای اقلامی که توسط توزیع معکوس وارد چرخه لجستیک معکوس شده اند، دارای سطوح و طبقه بندی مجزایی است.
سطوحی که باید توسط یک سیستم کنترل موجودی منظم و دقیق پشتیبانی شود و آخرین اطلاعات مربوط به اقلام بازگشتی، از قبیل استفاده بودن یا نبودن کالا، مواد و یا اقلام عودتی را در اختیار سیستم قرار دهد تا تصمیم گیری در مورد نحوه ایجاد بهبود مستمر برای یک کالا یا ماده به خصوص انتخاب شود. (افقهی، ۸۶)
و اما در لجستیک معکوس بهبود مستمر از طرق مختلفی می تواند استقرار یابد که در اینجا به آن ها اشاره می شود:
۲٫۱٫۶٫ لجستیک معکوس و مراحل بهبود مستمر
همانگونه که در شکل ۲-۲ می بینیم، مراحل بهبود به ترتیب زیر است:
مصرف مجدد مستقیم:
این نوع از بهبود که توسط لجستیک معکوس خاصل می شود، شامل کالاهایی می شود که به دلایلی مختلف یا تعمیر نشده و یا از نظر سطح پیشرفت و مدل، ارتقاء داده نشده اند، اما تمیز شده و مستقیماً به مشتری بازگردانده می شود. برای نمونه می توان به پالت ها، شیشه ها و غیره اشاره نمود.
بازیافت مواد:
در این نوع بهبود، کالا کاربری خود را حفظ نمی کند. به عبارت دیگر هدف، استفاده از تمامی یا برخی از مواد یا کالای عودت داده شده است. مواد بهبود یافته از این طریق ممکن است در تولید محصول اصلی وارد فرایند تولید شود و ممکن است برای استفاده در صنایع دیگر مورد استفاده واقع شوند، بازیافت مواد فاسد شدنی و تبدیل آن به کودهای آلی از جمله این فرآیندهاست.
تعمیرات:
اجزای کالاها و یا خود محصولات به ایستگاه های کاری برده می شوند که البته کیفیت قطعات و وسایل تعمیر شده، عموماً پایین تر از وسایل و اقلام جدید و نوع می باشد.
به روز کردن مجدد:
در این مرحله کالا یا اجزای محصول به روز می شوند اما به نحوی که تامین کننده ی کیفیت بالا برای مشتری و رعایت استانداردهای اولیه و عملیاتی کالای اصلی برای مصرف مجدد را دنبال می کند.
تولید دوباره (بازسازی و بهینه سازی):
در نوع از عملیات بهبود، کالاها به طور کلی دمونتاژ شده و مدول ها و قطعات به طور دقیق مورد بررسی و بازبینی قرار می گیرند و عناصر کهنه و فرسوده با عناصر جدید تعویض شده یا تعمیر می شود. اگر نیاز باشد، مدل محصول کالا ارتقاء داده شده و به روز آوری می شود. محصولات دوباره ساخته می شده ضمانت کیفی بالایی را دریافت می کنند و تحت ضمانت های جدید، محصول مشتریان عرضه می شود. در واقع، محصولات دوباره ساخته شده می توانند مانند همان محصولات اصلی با همان کیفیت و شرایط مجدداً فروخته شوند. البته دقت در بسته بندی مجدد کالا می تواند به روند رو به رشد استفاده از روش ساخت مجدد کالا و اقلام کمک کند. (عالم تبریز، ۱۳۸۸)
عواملی هستند که تحت عنوان عوامل بحرانی موفقیت در استراتژی لجستیک معکوس نقش عمده ای ایفا می کند؛ این عوامل عبارتند از: مدیریت کنترل، سیستم اندازه گیری و امور مالی و اقتصادی که از اهمیت شایانی برخوردارند به طور مثال، در بحث مدیریت و کنترل ترسیم جریان کار و نمودارهای مربوطه برای درک بهتر اجزا و روابط داخلی سیستم لجستیک معکوس بسیار ضروری است و یا اینکه وجود یک سیستم مدیریت محیطی برای ایجاد تمرکز و توجه بیشتر به محیط لازم است. همچنین اجرای برنامه های آموزشی برای همه ی افراد حاضر در شرکت ها، موسسات و مراکز موجود در زنجیره تامین لازم و ضروری هست و این موسسات و افراد مرتبط باید در فرایند لجستیک معکوس دخالت داده شوند، چرا که مشارکت و یکپارچگی در کسب نتایج بهتر ضروری است. در بحث اندازه گیری، در لجستیک معکوس باید سیستم اندازه گیری مناسبی توسعه داده شود که نقاط ضعف و قوت فرایند و نیز قابل قبول بودن اجرای برنامه ها را گزارش دهد. در بحث امور مالی و اقتصادی، باید منابع کافی برای استقرار لجستیک معکوس در نظر گرفته شود به عبارت دیگر برنامه ها و اقدامات موثر و بهره ور و افزایش دهنده موفقیت که در راستای استراتژی سازمانی هستند، باید توسعه و گسترش یابند. به هر حال، توجه دقیق و عمیق به استقرار لجستیک معکوس برای سازمان ها از اهمیت شایانی برخوردار است. حجم وسیع توزیع اقلام کالا و تنوع بسیار زیادی اقلامی که در برخی زنجیره های تامین وجود دارند و نیز توفیق در کاهش هزینه های لجستیکی و افزایش اطمینان، ایمنی و سلامت اقلام و کالاهای موجود در چرخه ی لجستیک این سازمان ها، ایجاد و اجرای نظام و فرایند لجستیک معکوس و توزیع معکوس را می طلبد تا اقدامات شایسته ای در جهت کاربردی نمودن اصول لجستیک معکوس صورت پذیرند تا علاوه بر برخورداری از فواید بسیار زیاد اشاره شده، بزرگترین گام در راه بهبود و اصلاح سازمان لجستیکی منطبق با اصول علمی روز دنیا و مطابق با نیازهای لجستیکی و متنوع سازمان های مزبور برداشته شود.
تعمیر