اصل سازگاری منطقی قضاوت ها.
۳-۷-۱-۱- اصل ترسیم درخت سلسله مراتبی
بر اساس این اصل ،درک یک مسأله در حالت کلی و پیچیده ،برای انسان کاری دشوار است و ممکن است ابعاد مختلف و مهم مسأله ی مورد نظر ،مورد توجه قرار نگیرد.از این رو ،تجزیه ی یک مسأله ی کلی،به چندین مسأله ی جزئی تر ،در درک مسأله بسیار کارساز می باشد.در واقع تجزیه ی یک مسأله ی بزرگ تر به مسائل کوچک تر ،بیانگر روابط موجود بین عناصر کوچک تر است؛به گونه ای که با انجام این عمل ،روابط مفاهیم مسأله ی مورد تصمیم گیری و همچنین ارتباط هر عنصر با عناصر دیگر ،به دقت درک می شود.با این کار،"درخت سلسله مراتبی تصمیم” بوجود می آید و در درک مسأله ،کمک قابل توجهی می کند .
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
در درخت سلسله مراتبی ،در سطح اول،"هدف” قرار میگیرد.در سطح دوم،"معیارها” ذکر می شوند.اگر “معیارهای فرعی” نیز وجود داشته باشند،در سطح سوم ذکر می شود.در پائین ترین سطح،” گزینه ها” قرار می گیردکه در شکل(۳-۲) نشان داده شده است.
شکل(۳-۲): نمایش سلسله مراتب یک تصمیم
۳-۷-۱-۲-تعیین اولویت ها
انسان نمی تواند یک مسأله را به طور کلی درک نماید.بنابراین ،آن ها را به مسایل کوچکتر تجزیه می کند و با توجه به معیارهای مشخص،بین آنها مقایسات زوجی انجام داده و برتری یک گزینه بر گزینه دیگر را مشخص می نماید.سپس این نتایج،وارد مدل های مختلف تصمیم گیری شده تا درک بهتری از کل سیستم ارائه شود.
۳-۷-۱-۳-سازگاری منطقی قضاوت ها
ذهن انسان می تواند به نحوی بین اجزا،رابطه برقرار کند که بین آن ها سازگاری و ثبات منطقی وجود داشته باشد.سازگاری در دو مفهوم به کار می رود:
ایده ها و اشیاءمشابه ،باتوجه به ارتباطشان ،در یک گروه قرار می گیرند.برای نمونه یک انگور و یک مهره ،از نظر معیار گردی،در یک گروه قرار می گیرند؛ولی اگر معیار مورد نظر طعم باشد،بین این دو ارتباطی وجود ندارد.
معیار دوم،میزان ارتباط بین ایده های مختلف،با توجه به معیار خاص آنهاست.این ارتباطات،تأثیر نسبی اجزای هر سطح را به اجزای سطوح بالاتر نشان می دهد (مؤمنی، ۱۳۸۷ ،۴۲-۴۰).
۳-۷-۱-۴- قضاوت ترجیحی (مقایسات زوجی)
انجام مقایساتی بین گزینههای مختلف تصمیم، بر اساس هر شاخص و قضاوت در مورد اهمیت شاخص تصمیم با انجام مقایسات زوجی، بعد از طراحی سلسله مراتب مساله تصمیم، تصمیم گیرنده میبایست مجموعه ماتریسهایی که به طور عددی اهمیت یا ارجحیت نسبی شاخصها را نسبت به یکدیگر و هر گزینه تصمیم را با توجه به شاخصها نسبت به سایر گزینهها اندازهگیری می کند، ایجاد کند. این کار با انجام مقایسات دو به دو بین عناصر تصمیم (مقایسه زوجی) و از طریق تخصیص امتیازات عددی که نشان دهنده ارجحیت یا اهمیت بین دو عنصر تصمیم است، صورت میگیرد.
برای انجام این کار معمولا از مقایسه گزینهها با شاخصهایi ام نسبت به گزینهها یا شاخصهای j ام استفاده میشود که در جدول زیر نحوه ارزش گذاری شاخصها نسبت به هم نشان داده شده است.
جدول(۳-۱):ارزش گذاری شاخصها نسبت به هم درپرسشنامه مقایسات زوجی
ارزش ترجیحی | وضعیت مقایسهi نسبت به j | توضیح |
۱ | اهمیت برابر | گزینه یا شاخص i نسبت به j اهمیت برابر دارند و یا ارجحیتی نسبت به هم ندارند. |
۳ | نسبتاً مهمتر | گزینه یا شاخص i نسبت به j کمی مهمتر است. |
۵ | مهمتر | گزینه یا شاخص i نسبت به j مهمتر است. |
۷ | خیلی مهمتر | گزینه یا شاخص i دارای ارجحیت خیلی بیشتری از j است. |
۹ | کاملاً مهم |