- شناسايي ابزارها و تكنيك هاي دقیق و رايج، براي استفاده در فرایند انتخاب پروژه
- شناسایی مهم ترین معیارها و زیر معیارهای تصمیم گیری مالی، استراتژیک و ریسک و تعیین میزان اهمیت آن ها با بهره گرفتن از ابزار های مناسب
- رتبه بندی پروژه های سرمایه گذاری بر اساس میزان ارزش و حداکثر سازی منافع مالی و استراتژیک در سازمان
- شناسایی و رتبه بندی ریسک در هر یک از پروژه های سرمایهگذاری و رتبه بندی پروژه ها بر اساس میزان مخاطره و کمینه سازی ریسک پروژه های انتخابی
- ارائه چهارچوبي مفهومي جهت کمک به سرمایه گذاران در منطقه مورد نظر براي انتخاب مناسب ترين پروژههاي سرمايه اي و تخصيص منابع مالي کمياب
- پیاده سازی مدل طراحی شده در یک مورد مطالعه در منطقه انتخاب شده
4-1-3 نوع تحقیق:
هر چند که این تحقیق به دنبال ارائه مدلی جامع برای کمک به تصمیم گیرندگان و سرمایه گذاران در منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس برای انتخاب پروژه های بهینه میباشد با این وجود نتایج این تحقیق با بومی سازی شاخص های، وزن شاخص ها و استفاده از ابزار و روشهای همخوان با چارچوب طراحی شده قابل استفاده در موارد دیگر نیز میباشد بنابراین تحقیق مورد نظر از جنبه هدف توسعه ای و از جنبه نتیجه یک تحقیق کاربردی محسوب میگردد.
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
5-1-3 قلمرو مکانی ، زمانی و نمونه و جامعه تحقیق:
داده های این پژوهش از سازمان معاونت اقتصادی و سرمایه گذاری منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس واقع در شمال غرب ایران در نقطه صفر مرزی و در مجاورت با کشورهای ارمنستان، آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان که در سال 1392 اقدام به شناسایی فرصت های سرمایه گذاری منطقه در حوزه مد نظر خود نموده است به دست آمده است. همچنین با توجه به نوع و ماهیت تحقیق نیازی به استفاده از نمونه گیری در این تحقیق نمی باشد و فرایند طراحی شده در یک نمونه که اطلاعات مورد نیاز آن در بانک اطلاعاتی سازمان معاونت اقتصادی و سرمایه گذاری منطقه ارس موجود میباشد پیاده شده است.
6-1-3 روش های گردآوری داده ها و ابزار مورد استفاده برای آن و تحلیل داده ها:
داده های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای و استفاده از مستندات موجود در سازمان سرمایه گذاری منطقه آزاد ارس و نیز استفاده از پرسشنامه برای نظر خواهی از کارشناسان و خبرگان فعال در زمینه ارزیابی اقتصادی جمع آوری خواهد شد. همچنین برای تحلیل داده های به دست آمده از نرم افزار های SPSS، Expert Choice، EXCEL، LINGO و دیگر نرم افزار های تحقیق در عملیات استفاده خواهد شد. در موارد استفاده از پرسشنامه نیز روایی و پایایی نتایج، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
7-1-3 نوآوری تحقیق:
روشهای ارائه شده در زمینه انتخاب پروژه و مديريت سبد پروژه از یک چک لیست ساده تا الگوریتمهای فراابتکاری متغییر میباشد. با این حال با توجه به گستردگي مفاهيم و مدل هاي ارائه شده، ليكن مدل هاي موجود عمدتا به صورت تئوري و کلی بوده و چندان به مرحله عملياتي وارد نشده اند به طوریکه با توجه به تفاوت ماهیت رشته فعالیت های مختلف، اساسا ارائه یک چارچوب کلی برای همه سازمان ها از کارایی کافی برخودار نخواهد بود. همچنین در مفاهیم مدیریت سبد پروژه ها، تطابق اهداف و استراتژي هاي پروژه با اهداف و استراتژي هاي سازمان مطلبي به مراتب مهم تر از سود پروژه ها بوده است كه بايستي به آن توجه ويژهاي داشت. از طرفی همواره ریسک و عدم قطعیت موجب به خطر افتادن منابع و سلامت پروژه های انتخابی میگردد. بنابراین در فرایند انتخاب پروژه به علت پیچیدگی کار گاها یک یا چند هدف نادیده گرفته می شود. همچنین بین عوامل مذکور تضاد دیده می شود و بهبود یک هدف موجب کاهش هدف دیگر می شود. در اين تحقيق با ارائه يك چارچوب مفهومي و معرفي ابزارها و تكنيك هاي مفيد در هر مرحله، مدلي مناسب براي تسهيل در مديريت پروژههاي سرمايه گذاري برای سازمانهای پروژه محور پیشنهاد شده است تا علاوه بر بیشینه سازی منافع مادی و تطابق استراتژیک، ریسک پروژه های انتخابی نیز به صورت همزمان کمینه گردد و یا آستانه تحمل ریسک سازمان در فرایند انتخاب پروژه در نظر گرفته شود. بنابراین جنبه نوآوری مدل مورد نظر، توجه همزمان به سه بعد سودآوری، تطابق استراتژیک و میزان ریسـک پروژه های سـرمایه گذاری میباشد. همچنین در انتخاب شاخص های ارزیابی پروژه ها به لحاظ جنبه های ذکر شده جامعیت بیشتری نسبت به تحقیقات دیگر وجود دارد. تنوع و ترکیب ابزارهای بهینه سازی(تحقیق در عملیات) مورد استفاد در این تحقیق نیز به صورت یک جنبه نوآوری دیگر می تواند در نظر گرفته شود.
8-1-3 محدودیت و مشکلات تحقیق:
همانند هر تحقیق دیگری این پژوهش نیز بدور از محدودیت نبوده است. از جمله این محدودیتها میتوان به گستردگی بحث مورد نظر اشاره کرد که به قدرت و جرات میتوان گفت که جنبه های مختلف این تحقیق از جمله ابزارهای مورد استفاده، شاخص های مورد استفاده، فرایندهای مورد استفاده و … خود یک تحقیق کامل دیگر را میطلبد تا بتوان به عمق مطالب مورد نظر پی برد. بنابراین این مورد محدودیت زمانی را برای محقق به وجود آورده است. محدودیت دیگر محدودیت دسترسی به بعضی از اطلاعات خاص در رابطه با پروژه های مورد مطالعه میباشد. با توجه به فرایند طراحی شده اطلاعات پروژه های سرمایه گذاری باید در موارد مشخص شده به صورت کامل وجود داشته باشد تا قابلیت مقایسه بین آنها وجود داشته باشد. در مواردی که این مورد دیده نمیشد. سعی شد اطلاعات مورد نظر با کمک خبرگان تخمین زده شود و یا پروژه وارد فرایند مقایسه نگردد. همچنین در مرحله نهایی انتخاب پروژه و تخصیص منابع با توجه به وجود اهداف چند گانه نیاز به تعیین اولویت اهداف برای تبدیل مدل چند هدفه به یک مدل تک هدفه وجود دارد که با توجه به عدم امکان تعامل با خبرگان در این زمینه و پیچیدگیهای خاص روش های چند هدفه مجبور به استفاده از روش معیار جامع شدیم. این روش تنها روشی است که نیاز به اطلاعات گیری از تصمیم گیرندگان ندارد.
2-3 يافته ها
در رابطه با تئوری انتخاب سبد پروژه پیچیدگی های زیادی وجود دارد که طراحی یک مدل یکپارچه که همه روابط و معیارها را دربر بگیرد را با دشواری های زیادی روبه رو ساخته است.این پیچیدگی های انتخاب را می توان از جمله موارد زیر دانست:
- اهداف (یا معیارهای) چندگانه و گاها متضاد در انتخاب ها وجود دارد. (به عنوان مثال درجه اهمیت اهداف مالی در مقابل معیارهای اهداف سیاستی از قبیل اهمیت استراتژیک پروژه).
- ارزیابی پروژه های انفرادی پیشنهاد شده با در نظر گرفتن دو فاکتور اضافی، پیچیده شده است: اولا برخی از معیارها کیفی بوده که در مقابل معیارهای کمی قرار می گیرند و طریقه ارزیابی معیارهای کیفی متفاوت از معیارهای کمی بوده و از روی قضاوت سهامدران انجام می پذیرد. ثانیا هر پروژه ریسک مخصوص به خود دارد(ریسک = احتمال شکست) و ممکن است عدم قطعیت بزرگی در مورد هر دو بعد این ریسک وجود داشته باشد و امتیاز پروژه های گوناگون در هر معیار با عدم قطعیت همراه باشد برای مثال برآورد NPV برای یک پروژه جدید می تواند کاملا غیر مطمئن باشد.. به عبارت دیگر ارزیابی ریسک و عدم قطعیت می تواند متفاوت باشد.
- پروژه ها می توانند به صورت قابل توجهی با پروژه های دیگر وابستگی داشته باشند. این به دلیل بهره برداری از منابع مشترک اتفاق می افتد. همچنین این احتمال وجود دارد که پروژه ها با هم ناسازگار باشند.
- علاوه بر دشواری های مرتبط با اهداف پروژه، اغلب موارد چندین محدودیت باید در نظر گرفته شود. از مهمترین محدودیت ها می توان به بودجه پروژه، برنامه ریزی و ملاحظات برنامه ای اشاره کرد. از محدودیت های مهم دیگر می توان به محدودیت های مرتبط با بازار و نیروی انسانی و قابلیت های تکنولوژیکی اشاره کرد.
- تعداد پروژه های قابل قبول به خصوص در سازمان های بزرگ، اغلب خیلی زیاد است و ممکن است تعداد زیادی از ترکیب های مختلف این پروژه ها قابل انتخاب باشد. این مطلب از این جهت اهمیت دارد که پروژه- های با اولویت کمتر حذف شوند.
- توجه به شرایط بومی در تدوین معیارهای انتخاب پروژه بسیار مهم است.
- سبد منتخب بایستی با توجه به عواملی چون ریسک و زمان اتمام پروژه، متوازن گردد.
در تلاش برای ارائه مدل های جامع ارزیابی و انتخاب سبد پروزه بیش از صد روش مختلف ارائه شده است. با این وجود به دلیل در نظر نگرفتن همه مسائل مرتبط با سبد پروژه و یا صعوبت کاربرد بسیاری از این روش ها کاربردی نشده اند و یا در بخش صنعت عمومیت کاربرد نیافته اند. می توان دلایل عدم موفقیت چارچوب های قبلی را به صورت زیر بیان کرد:
از جمله دلایل عدم موفقیت چارچوب های قبلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در نظر نگرفتن قضاوت، تجربه و درک تصمیم گیرندگان در انتخاب سبد پروژه ها
- عدم ارائه چارچوب یکپارچه با فرآیندی انعطاف پذیر و منطقی و دربرگیرنده مشارکت همه تصمیم گیرندگان
- عدم انتخاب معیارهای متناسب با استراتژی شرکت و مرحله به مرحله نبودن مدل ها
- ضعف در برخورد با جنبه های غیر مالی، عدم استفاده از تجربه و دانش مدیران پروژه و احساس پیچیده بودن مدل ها(روانشادنیا و عباسیان جهرمی، 1391)
3-3 عوامل موثر در انتخاب تکنیک انتخاب پروژه
برگزیدن روش های مورد استفاده یکی از حساس ترین مراحل در پروسه انتخاب پروژه می باشد. انتخاب نامناسب روش باعث اتلاف هزینه و وقت و در پاره ای از موارد سبب از بین رفتن فرصت انتخاب می گردد. آگاهانه انتخاب کردن روش بایستی با توجه به در نظر گرفتن تمامی رایط و ارزیابی دقیق انجام گردد. تعدادی از معیارهایی که در تعیین روش انتخاب پروژه موثر می باشند عبارتند از(روانشادنیا و عباسیان جهرمی، 1391):
- استراتژی سازمان
- اطلاعات موجود
- نیروی انسانی متخصص
- هزینه
- انعطاف پذیری مدل
- واقع گرایی
- قابلیت مدل
- قدم به قدم بودن روش
- سهولت رایانه ای کردن