با توجه به تغییرات دنیای کار و تنوع حرف هها و مشاغل تخصصی و نیمه تخصصی و رشد آ نها در آینده، وظیفه امروزی سازما نهای مسئول آموز شهای فنی وحرفه ای افزایش یافته است و اهمیت تربیت نیروهای ماهر را دو چندان کرده است. مهمترین چالشها در این مسیر عبارت اند از:(محمد علی، ۱۳۹۰، ص ۱۴-۱۳)
-
- ناشناخته بودن نیازهای کیفی بازار کار
-
- کمبود اطلاعات جدید مربوط به نیروی کار
-
- کمبود مشاوران حاذق و مطلع در هنرستا نهای فنی وحرفه ای و کاردانش
-
- کم توجهی به تشکیل سرمایه های انسانی
۶٫مشارکت غیرفعال بخش خصوصی در آموز شهای فنی وحرفه ای
۷٫نارسایی قوانین و مقررات
۸٫فراهم نبودن بستر لازم برای افزایش آگاهی های حرفه ای در آموز شهای عمومی
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
-
- دسترسی کامل نداشتن دان شآموزان، به ویژه دختران روستایی به آموز شهای فنی وحرفه ای
-
- اجرا نشدن کامل سیاستهای مصوب مربوط به آموز شهای فنی وحرفه ای
۱۱٫فقدان استانداردهای ملی شغلی و حرفه ای
۱۲٫نبود سطح هماهنگی مهارتی بین ارائه دهندگان آموز شهای فنی وحرفه ای
۱۳٫نبود نظام تضمین و کنترل کیفیت در آموز شهای فنی وحرفه ای
۲-۱۵-آموزش های فنی و حرفه ای در زندان[۴۲]
آموزش در زندان شامل آموزش مهارتی و تحصیلات مدرسه‌ای و دانشگاهی است که برای زندانیان به‌عنوان بخشی از برنامه‌های بازتوانی (اصلاح) و مهیا نمودن آنان برای زندگی بیرون از زندان در نظر گرفته می‌شود.گاهی اوقات آموزش در زندان، توسط سیستم زندان اجرا می‌شود و گاهی هم به‌وسیله گروه‌های خارج از زندان مانند موسسات تربیتی و تحصیلی به انجام می‌رسد. همچنین هزینه‌های مربوط به آن نیز می‌تواند از طریق دولت یا موسسات خیریه غیردولتی تامین شود. موضوع آموزش در زندان طرحی است که از اواسط قرن بیستم مطرح شده است.در سال ۱۹۹۱ انجمن EPEA در هلند با عضویت ۴۳ کشور اروپایی پایه گذاری شد و وظیفه ترویج و توسعه آموزش در زندان های سراسر اروپا را به عهده دارد.
با توجه به نقش مهارت در جلوگیری از گرایش به اعتیاد، بزهکاری و خلاف، سازمان های اجتماعی بدنبال آنند که با سواد آموزی، جلب زندانیان در تحصیلات رسمی و حتی آکادمیک و بخصوص مهارت آموزی و ایجاد شرایط اشتغال در فرد، ضمن تقویت شخصیت و منزلت اجتماعی آن، از روی آوری مجدد به تخلف جلوگیری کنند. مخالفان ادعا می‌کنند که در خیلی از موضوعات، آموزش در زندان محصولی بهتر از «تبهکاران تحصیلکرده‌تر» در بر نخواهد داشت. اما بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که در اثر آموزش زندانیان، کاهش معنی‌داری در تکرار جرم توسط آنها اتفاق افتاده است. به‌عنوان نمونه پژوهشی که توسط اداره زندانهای فدرال ایالات متحده، در این زمینه صورت گرفته مشخص نموده که «بیشتر برنامه‌های موفق آموزشی در طول ۶ ماه حبس با کاهش نرخ تکرار جرم همراه بوده‌اند.» شایان ذکر است ایران یکی از کشورهایی است که در سال های قبل از انقلاب در تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۴۸ مشارکت داشته و به آن رای مثبت داده است و جمهوری اسلامی ایران نیز پس از پیروزی انقلاب بر این امضا صحه گذاشته است.
ماده ۲۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر- که در حال حاضر مفاد آن به صورت عرف بین المللی پذیرفته شده است- چنین مقرر داشته است؛ «هر کس حق دارد از آموزش بهره مند شود. آموزش دست کم در مراحل ابتدایی و پایه یی رایگان خواهد بود. آموزش ابتدایی اجباری خواهد بود. آموزش فنی و حرفه یی در دسترس عموم قرار خواهد داشت و آموزش عالی به یکسان و بر اساس لیاقت قابل دسترسی خواهد بود… از آنجا که مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر، عهده نامه الزام آور به شمار نمی آید – هرچند به عنوان عرف بین المللی در تمامی نقاط جهان پذیرفته شده است- حقوق مندرج در آن در میثاق بین المللی (میثاق حقوق مدنی، سیاسی و میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) جنبه قراردادی و الزام آور پیدا کرده است. این میثاق در سال ۱۳۴۷ شمسی (۱۹۶۸ میلادی) توسط نمایندگان دولت ایران امضاء شده و در سال ۱۳۵۴ به تصویب پارلمان ایران رسیده اند و دولت جمهوری اسلامی متعهد به اجرای مفاد آنهاست ماده ۱۳ میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به تمامی جنبه های «حق آموزش» - که از حقوق بنیادین بشری است - پرداخته است. در رابطه با حق تحصیل این نکته حائز اهمیت است که هر چند پاره یی از حقوق اساسی شهروندان را در بعضی موارد می توان سلب یا محدود کرد مانند «حق آزادی» که در صورت کشیده شدن افراد به بزهکاری ممکن است «حق آزادی» محدود و مجرم به محل دیگری تبعید شود یا با سلب حق آزادی مجرمان، آنان را به زندان افکند ولی «حق آموزش» یا «حق تحصیل» از حقوقی نیست که بتوان آن را از آحاد جامعه - هر چند مرتکب جرم شده باشند - سلب کرد بلکه با توجه به اینکه هدف اولیه سیاست کیفری هر حکومت مردمی و قانونمدار این است که با اعمال کیفر حبس به بازسازی شخصیت مجرمان همت گمارد و با زمینه سازی اصلاح آنان، مقدمه بازگشت آنان را به زندگی شرافتمندانه و آغوش اجتماع فراهم سازد تلاش می شود با گسترش آموزش و پرورش و مهارت آموزی در زندان ها و موسسات وابسته به آنها سعی در ارتقای سطح علمی، فنی و مهارتی بزهکاران کرده تا از این رهگذر گامی جهت اصلاح بزهکاران برداشته شود. بهترین مستند این ادعا، آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور مصوب ۲۰/۹/۱۳۸۴ است که در مواد ۱۸، ۱۳۶ ، ۱۳۷ ، ۱۴۰ ، ۱۴۱ و ۱۴۳ به این مهم پرداخته است. ماده ۱۳۷ آیین نامه مذکور چنین مقرر داشته است؛ «محکومان در مدت اقامت خود در موسسه یا زندان با توجه به مدت محکومیت شان و کیفیت و نوع برنامه های آموزش علمی، دینی و فنی - حرفه یی پیش بینی شده در زندان ها به فراگیری سواد و ادامه تحصیلات علمی، دینی و حرفه یی اشتغال خواهند داشت.
ماده ۱۴۰ همان آیین نامه در رابطه با «حق تحصیل» چنین بیان کرده است؛ «به منظور کمک به بازسازی اجتماعی محکومان و جذب کامل آنان در محیط اجتماعی، سازمان مکلف است وسایل تحصیل ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و عالی و دوره های تخصصی علمی و فنی- حرفه یی را برای علاقه مندان به ادامه تحصیل با اجرای برنامه های عادی یا مکاتبه یی و رعایت مقررات مربوط به وسیله وزارتخانه ها و موسسه های مربوطه و یا همکاری آنان در داخل موسسه یا زندان فراهم کند.» همان گونه که ملاحظه می شود در آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها نه فقط مجرمان یا متهمان از حق تحصیل محروم نشده اند بلکه بر آموزش و پرورش آنان تا سطوح عالی، تاکید بسزایی شده است. ،.قبل از انقلاب در کشورمان ایران نیز کانون های کارآموزی زیر نظر سازمان بهزیستی به منظور مهارت آموزی بزهکاران،معتادین و متکدیان تشکیل شده بود و بعد از انقلاب با ادغام سه نهاد آموزشی کانون کارآموزی، صندوق کارآموزی و اداره کل تعلیمات حرفه ای و تشکیل سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور ، آموزش زندانیان به عنوان یکی از برنامه های آن سازمان ادامه یافت. زندانیان با طی دوره های مهارتی بعد از شرکت در آزمون های کتبی و عملی در صورت موفقیت گواهینامه مهارت دریافت می کنند. در سال های اخیر نیز سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با عقد تقاهم با سازمان امور زندان ها و ستاد مبارزه با مواد مخدر، آموزش زندانیان و معتادین درمان یافته در دهها مرکز آموزش زندان را به عهده دارد. دانشگاه جامع علمی – کاربردی نیز از سال ۱۳۸۳ آموزش تحصیلات آکادمیک را در برخی ندامتگاه ها و زندان های کشور انجام می دهد. با توجه به ابداع روش های جدید نگهداری از زندانیان به نظر می رسد دسترسی و تامین امکان مهارت آموزی و تحصیل زندانیان در جوامع آتی بیشتر شود.
۲-۱۶-ضرورت آموزش فنی و حرفه ای در زندان
یکی از مهمترین عوامل توسعه هر جامعه، منابع انسانی است و برای نیل به توسعه پایدار آموزش و یا تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد مورد نیاز جامعه یک اصل اساسی است و منابع انسانی دارای مهمترین نقش در روند توسعه یک کشور هستند.
فردریک هاربیسون استاد دانشگاه پرینستون می گوید : منابع انسانی پایه اصلی ثروت ملت ها را تشکیل می دهند. سرمایه و منابع طبیعی تبعی تولید هستند در حالی که انسان ها عوامل فعالی هستند که سرمایه ها را متراکم می سازند و از منابع طبیعی بهره برداری می کنند، سازمان های اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی را می سازند و توسعه ملی را به جلو می برند. کشوری که نتواند مهارت ها و دانش مردمش را توسعه دهد و از آن در اقتصاد ملی به نحو موثرتری بهره برداری کند قادر نیست هیچ چیز دیگر را توسعه بخشد(تودارو، ۱۹۸۱، ص ۴۷۳).
بیان اهمیت منابع انسانی خود نشانگر اهمیت نقش آموزش در روند توسعه است و بدون وجود نیروی انسانی متخصص و کارآمد رسیدن به توسعه پایدار امری محال است.
در خصوص اهمیت منابع انسانی و سرمایه گذاری در آموزش نکات ذیل قابل توجه است:
در فرایند توسعه نرخ افزایش سرمایه انسانی بالاتر از شاخص های مشابه در سرمایه گذاری فیزیکی است که قابلیت احیاء دارند؛
سرمایه انسانی بهره وری نیروی کار و بهره وری سرمایه فیزیکی را به طور همزمان افزایش می دهد؛
سرمایه گذاری در آموزش منجر به ایجاد محیط اجتماعی رشد یافته می شود.
اگر عدالت اجتماعی یکی از اهداف مدل رشد و توسعه باشد تحقق آن در گرو بسط و توسعه آموزش است.
سرمایه گذاری بیشتر در آموزش، رشد اقتصادی بیشتر را فراهم می کند(ستاری فر ، ۱۳۷۲، ص ۱۵۹).
همه ساله عده زیادی از افراد به دلیل ارتکاب به انواع جرایم عمدی و غیر عمدی از سوی مراجع قضائی راهی زندان ها می شوند و بخشی از دوران مفید زندگی خود را پشت میله های زندان می گذرانند. در واقع سپری شدن این بخش از زندگی که ممکن است ماه ها و سال ها به طول انجامد منابع جامعه را به هدر می دهد. یکی از منابع به هدر رفته وقت انسان های در حبس یا زندانیان است. امروزه وظیفه سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی فقط نگهداری از زندانی نیست بلکه وظیفه و رسالت اصلی این سازمان اصلاح و تربیت مددجویان و پر نمودن اوقات فراغت ایشان است تا بتواند بازگشتی سعادتمندانه به جامعه داشته ، عزت نفس خویش را بازیافته و بعد از آزادی به زندگی عادی خویش ادامه دهند.
برنامه های اوقات فراغت زندانیان شامل فعالیت های ورزشی، کلاس های قرآن، احکام، نماز، آموزش های عقیدتی، کلاس های نهضت سوادآموزی، مهارت های اساسی زندگی، آموزش های فنی و حرفه ای و اشتغال می باشد که هر کس با توجه به علاقمندی، سطح تحصیلات و سن و جنس خود در فعالیت ها شرکت می نماید.
ارتکاب جرم عوامل بسیاری دارد. آمارهای ارائه شده از وضعیت شغلی زندانیان نشان می دهد یکی از مهم ترین عوامل ارتکاب جرم، بیکاری است. حتی در زندان ها نیز زندانیان بیکار، مرتکب تخلف شده و مشکلاتی را برای خود و جامعه زندان ایجاد می نمایند. و همچنین یکی از دلایل بیکاری افراد نداشتن مهارت لازم برای انجام کار است. متولی آموزش(رسمی و غیر رسمی) در جامعه سازمان های مرتبط از جمله وزارت آموزش و پرورش، آموزش عالی، سازمان فنی و حرفه ای و … می باشد. صرف نظر از سایر آموزش ها برگزاری دوره های آموزشی فنی و حرفه ای در زندان ها به عهده سازمان زندان ها بوده(با همکاری سازمان آموزش فنی و حرفه ای) و تحت نظارت و سرپرستی دفتر برنامه ریزی اشتغال حرفه آموزی سازمان انجام می شود. در حال حاضر در غالب زندان های کشور رشته های برق ساختمان، لوله کشی، اتو مکانیک، خیاطی ، رایانه کار، نقاشی، برق خودرو، تعمیر موتور سیکلت، کشتکار گلخانه ای، صنایع دستی و … برای زندانیانی که به هر دلیل از آموزش ها بازمانده اند برگزار می گردد. اهداف حرفه آموزی در زندان را می توان موارد زیر برشمرد(کریمی، ۱۳۸۶):
آموختن مهارت لازم و کسب توانائی های عملی و کاربردی جهت اشتغال در زندان و پس از آزادی؛
کسب درآمد در اثر اشتغال ایجاد شده و کمک به ارتقاء سطح زندگی مددجویان و خانواده های انان؛
استفاده بهینه از اوقات و فراغت در زندان؛
کمک به افزایش ضریب امنیتی زندان ها، کاهش بدآموزی ها و مفسده های درون زندان؛
کاهش فرسودگی جسمی و روحی در اثر گذشت زمان در زندان،
ایجاد خلاقیت و نوآوری و شکوفائی فردی.
اما مشکلات و موانع موجود آموزش های فنی و حرفه ای در زندان ها را می توان چنین برشمرد(همان):
عدم وجود انگیزه شرکت در کلاس در مددجویان به دلیل مشکلات روحی و روانی؛
در برخی از زندان ها فضای لازم برای راه اندازی کارگاه وجود ندارد؛
عدم وجود اعتبارات مالی کافی جهت خرید تجهیزات لازم؛
احتمال بروز مشکلات امنیتی در کار با وسائل برنده و خطرناک؛
تحصیلات اندک و بی سوادی مددجویان.
۲-۱۷-تاریخچه آموزش و اشتغال زندانیان در نظام زندانبانی انگلستان
زندانها به عنوان نهادهایی برای حبس کردن و مجازات نمودن بزهکاران از اشکال قدیمی خود یعنی نواخانهها ،دار التادیبها و زندانهای کوچک محلی تا شکل کنونی خود طی قرنهای هجدهم و نوزدهم میلادی گسترش یافتند. از زمان جان هووارد در دهه ۱۸۷۰ م بحث چگونگی رسیدن به دو هدف اصلی زندان یعنی بازدارندگی و اصلاح،بوجود آمد. بطالت و بیکاری در زندانهای محلی،هووارد و همکاران خیر اندیش او را بر آن داشت تا دستور العملی براساس سه رکن یعنی حبس انفرادی،مذهب و کار سخت را تنظیم کنند.
