اردبیل دارای چهار منطقه شهرداری می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق شهرداری منطقه چهار می باشد. مساحت این منطقه ۱۳۰۴ هکتار است که در شمال شهر اردبیل واقع شده است. این منطقه جمعیتی بالغ بر ۱۲۷۳۴۵ نفر داراست که یکی از مناطق پر جمعیت شهرداری محسوب می شود. در زیر نقشه شهر اردبیل و نقشه منطقه مورد مطالعه(منطقه چهار) آمده است.
شکل ۳-۲- نقشه شهر اردبیل
شکل۳-۳- نقشه منطقه ۴ اردبیل

۳-۳- وضع کمی و کیفی کالبدی شهر اردبیل

در این پژوهش به دنبال بررسی نقش و تاثیر مشارکت­های مردمی در توسعه شهری هستیم براین اساس به بررسی کارکردهای مختلف شهری پرداخته و کمبودها و نیازها را با برداشت کالبدی مشخص می کنیم.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۳-۱- آموزشی:

مراکز آموزشی شامل (کودکستان، دبستان، مدارس راهنمایی، دبیرستان، مراکز آموزش حرفه­ای و دانش­سراها و مراکز آموزش عالی) می باشند که وضعیت موجود و کمبودها و نیازها در هر یک از مراکز فوق در زیر مورد بررسی قرار می گیرند.

۳-۳-۱-۱- کودکستان:

در شهر اردبیل، کودکستان ها سطحی معادل ۴۰۰۰ متر مربع را اشغال کرده ­اند، قسمت­ های عمده از شهر تحت پوشش کودکستان­ها نبستند که شامل محلات بسیاری می­ شود.
تعداد کودکان لازم التعلیم در مقطع ابتدایی حدود ۱۷۰۰۰ می باشد و از آجایی که سرانه تعیین شده برای هر یک از کودکان کودکستانی ۶/۹ متر مربع است لذا مساحت مورد نیاز حدود ۸۵/۱۸ هکتار می باشد. سرانه این کار برای کل جمعیت ۰۱/۰ متر مربع برآورد شده که با توجه به مساحت موجود کمبود سطح کودکستان ۴/۱۶ هکتار می باشد.
نمودار ۳-۱: وضعیت کودکستان­های شهر اردبیل

۳-۳-۱-۲- دبستان:

این کاربری در حدود ۳/۰ از مساحت شهر را به خود اختصاص داده است. با توجه به پوشش خدماتی مخصوص دبستان­ها، قسمت­ هایی از شهر، تحت الشعاع عملکردی دبستان قرار نمی گیرد، این امر در نواحی حاشیه­ای و جنوب شهر بیشتر مشهود است.
طبق ضوابط سازمان توسعه و تجهیز مدارس، درصد جمعیت کودکان دبستانی نسبت به کل جمعیت رقمی در حدود ۳/۱۴ تعیین گردیده است. بنابراین، جمعیت لازم التعلیم دبستانی حدود ۵۸۳۹۰ نفر می باشد، سرانه تعیین شده براین این کاربری برابر با ۲۶/۵ متر مربع است. بنابراین سطح مورد نیاز حدود ۷/۳۰ هکتار می باشد. سطح موجود کاربری دبستان و سرانه آن به ترتیب ۱۹ هکتار و ۴۷/۰ متر مربع و کمبود سطح آن ۷/۱۱ هکتار است.
نمودار ۳-۲: وضعیت دبستان­های شهر اردبیل

۳-۳-۱-۳- راهنمایی:

در شهر اردبیل مدارس راهنمایی، با پراکندگی مناسب قرار گرفته است. ولی در محله­های جنوبی و غربی بخش­هایی وجود دارد که تحت پوشش مدارس راهنمایی نیستند. مدارس راهنمایی شهر اردبیل سطحی معادل ۲۴ هکتار را اشغال نموده که تقریباً ۴/۰ از مساحت شهر را به خود اختصاص داده است. درصد تعدا افرادی که در سنین راهنمایی هستند نسبت به کل جمعیت ۲/۶ درصد تعیین شده است. جمعیت لازم­التعلیم در این مقطع حدود ۲۵۳۰۰۰ نفر می باشد. سرانه مطلوب براین این کاربری ۸۷/۵ متر مربع است بنابراین سطح مورد نیاز راهنمایی در حدود ۸/۱۴ هکتار می باشد، لذا از آنجا که سطح موجود مدارس راهنمایی و سرانه موجود آن نسبت به کل جمعیت شهر به ترتیب ۲۴ هکتار و ۵۹/۰ متر مربع است بدین لحاظ کمبود سطح چندانی احساس نمی شود.
نمودار ۳-۳: وضعیت توزیع سرانه مدارس راهنمایی شهر اردبیل

۳-۳-۱-۴- دبیرستان:

دبیرستان ها(به انضمام هنرستان ها و مراکز حرفه ای) حدود ۱۹ هتکتار و ۷/۰ درصد از مساحت شهر را به خود اختصاص داده اند. در قسمت های جنوب غربی شهر اردبیل دسترسی به دبیرستانها مناسب نیست با این حال این کاربری از توزیع مناسبی در سطح شهر اردبیل برخوردار است. طبق ضوابط سازمان مدارس کشور درصد افرادی که در سنین دبیرستان هستند نسبت به کل جمعیت ۹/۶ است. سرانه تعیین شده از سوی سازمان مذکور ۶۷/۵ متر مربع در مدارس دو طبقه است از این رو سطح مورد نیاز شهر برای کاربری ۹/۱۵ هکتار است لذا از آنجا که سطح موجود دبیرستان و هنرستان ۱۹ هکتار و سرانه آن نسبت به کل جمعیت ۶۵/۱ متر مربع می باشد بنابراین با توجه به بررسی های انجام شده این شهر با کمبود سطح دبیرستان مواجه نیست.
نمودار ۳-۴: وضعیت توزیع سرانه دبیرستان های شهر اردبیل

۳-۳-۱-۵- آموزش عالی:

در سطح شهر اردبیل چندین مرکز دانشگاهی و مدرسه عالی وجود دارد که از جمله آنها می توان به دانشگاه محقق اردبیلی، علوم پزشکی، پیام نور، دانشگاه آزاد، علمی – کاربردی، دانشگاه سوره و… اشاره کرد که عمدتاً در نواحی جنوبی شهر مستقر گردیده اند. این مراکز سطحی معادل ۱۳۰ هکتار و ۲/۲ درصد از مساحت شهر را اشغال کرده اند. سرانه موجود این کاربری ۸/۳ متر مربع می باشد.

۳-۳-۲- بهداشت و درمانی:

با طور کلی اردبیل دارای ۷ بیمارستان به نام های آرتا، ایثار، سبلان، امام خمینی(ره)، بوعلی، علوی و فاطمی است. این شهر دارای ۱۶ درمانگاه خصوصی و دولتی، ۱۸ رادیولوژی، ۵ مرکز جراحی محدود، ۶ مرکز شنوایی سنجی، ۱۲ آزمایشگاه، ۷ مرکز فیزیوتراپی می باشد.
مراکز درمانی و بهداشتی شهر اردبیل به ترتیب ۲۳ و ۳ هکتار و ۴/۰ درصد و ۱/۰ درصد از مساحت شهر را اشغال کرده ­اند. سرانه موجود درمانی و بهداشتی به ترتیب ۵۶/۰ متر مربع و ۰۷/۰ متر مربع و سرانه پیشنهادی طرح جامع قبلی ۱ متر مربع است. با توجه به سرانه حداقل استاندارد طرح های شهری (۵/۱- ۷۵/۰ متر مربع) سطح مورد نیاز این دو کاربری با سرانه حداقل ۶/۳۰ هکتار است. بنابراین شهراردبیل با کمبود معادل ۶/۴ هکتار برای قسمت درمانی و بهداشتی مواجه است.
نمودار ۳-۶: وضعیت درمانی و بهداشتی شهر اردبیل

۳-۳-۳- مذهبی:

در شهر اردبیل مراکز متعدد مذهبی وجود دارد که شامل، حسینیه، امامزاده و… است. مراکز مذهبی سطحی معادل ۱۳ هکتار و ۲/۰ درصد از مساحت شهر را اشغال نموده است. سرانه موجود مذهبی ۳/۰ متر مربع می باشد که کمتر از سرانه پیشنهادی طرح جامع قبلی (۱ متر مربع) است. با توجه به سرانه ۷۵/۰ متر مربعی در طرح­های شهری سطح مورد نیاز مذهبی ۶/۳۰ هکتار و کمبود سطوح مذهبی ۶/۱۷ هکتار است. با در نظر گرفتن سرانه ۳۷/۰ متر مربعی، این کاربری کمبود چندانی در شهر نخواهد داشت.
نمودار ۳-۷: سرانه اماکن مذهبی شهر اردبیل

۳-۳-۴- فرهنگی:

سطحی معادل ۱۰ هکتار و ۲/۰ درصد از مساحت شهر اردبیل به مراکز فرهنگی اختصاص یافته است. سرانه موجود فرهنگی ۲۴/۰ متر مربع می باشد که کمتر از سرانه پیشنهادی طرح جامع (۱ کمتر مربع) می باشد. با توجه به سرانه ۷۵/۰ متر مربعی در طرح های هادی شهری، سطح مورد نیاز فرهنگی ۶/۳۰ هکتار و کمبود سطح فرهنگی ۶/۲۰ هکتار می باشد.
نمودار ۳-۸: سرانه فضاهای فرهنگی شهر اردبیل

۳-۳-۵- ورزشی:

در شهر اردبیل مراکز ورزشی مختلفی اعم از استادیوم، باشگاه، کلوپ ورزشی و… وجود دارد که سطحی حدود ۳۵ هکتار ۴/۰ درصد از مساحت شهر را به خود اختصاص داده­اند. مراکز ورزشی بیشتر در نواحی جنوب و جنوب شرقی شهر واقع شده ­اند. محلات شمالی و شمال غربی شهر اردبیل و بعضی محلات مرکزی از امکانات ورزشی محروم­اند. سرانه موجود ورزشی ۶۱/۰ متر مربع است که با توجه به سرانه استاندارد حداقل شهر اردبیل به ۱۶/۸ هکتار کاربری ورزشی نیاز دارد که در حال حاضر با کمبود ۶/۵۶ هکتار روبروست.
نمودار ۳-۹: سرانه فضاهای ورزشی شهر اردبیل

۳-۳-۶- فضای سبز:

در شهر اردبیل پارک ها و فضاهای سبز متعددی وجود دارد به طوری که این کاربری (بدون در نظر گرفتن بخشی از محدوده شورابیل) در حدود ۲۹۰ هکتار و ۵ درصد از مساحت شهر را اشغال کرده که سرانه موجود فضای سبز شهر برابر با ۱/۵ متر مربع می­باشد. با توجه به سرانه استاندارد ۷ متر مربعی در طرح­های شهری سطح مورد نیاز فضای سبز ۱۰۵ هکتار می­باشد بدین ترتیب شهر اردبیل از کمبود سطحی معادل ۷۵ هکتار برای این کاربری برخوردار است.
نمودار ۳-۱۰: سرانه فضاهای سبز شهر اردبیل

۳-۳-۷- اداری:

ادارات در شهر اردبیل، سطحی معادل ۷۰ هکتار و ۲/۱ درصد از شهر را اشغال کرده اند. سرانه موجود اداری ۷/۱ متر مربع می باشد. با توجه به سرانه استاندارد طرح­های شهری (۵/۱ متر مربع)، شهر اردبیل به ۶۱۱۲ هکتار کاربری اداری نیاز دارد. بدین ترتیب این شهر با کمبود سطح اداری روبرو نمی باشد.
نمودار ۳-۱۱: سرانه اماکن اداری شهر اردبیل

۳-۳-۸- تاسیسات و تجهیزات شهری:

تاسیسات و تجهیزات شهری سطحی معادل ۱۳ هکتار و ۲/۰ درصد از مساحت شهر را اشغال کرده است. سرانه موجود این کاربری ۳/۰ متر مربع است. با در نظر گرفتن سرانه استاندارد ۵/۰ متر مربعی سطح مورد نیاز برای تاسیسات و تجهیزات ۴/۲۰ هکتار می­باشد که با توجه به سطح موجود حدود ۷/۸ هکتار کمبود سطح دارد.
نمودار ۳-۱۲: تاسیسات و تجهیزات شهر اردبیل

۳-۳-۹- تجاری:

مرکز تجاری شهر در بافت مرکزی شهر، شکل گرفته است. به طور کلی این کاربری سطحی معادل ۱۳۶ هکتار و ۳/۲ درصد از مساحت شهر را اشغال کرده و سرانه آن ۳/۲ متر مربع می باشد. در صورت در نظر گرفتن حد استاندارد متوسط تجاری(۳ متر مربع) سطح مورد نیاز تجاری شهر ۴/۱۲۲ هکتار می­باشد که با توجه به تعدد کاربری­های تجاری و خرده فروشی­هایی که در سطح شهر پراکنده­اند شهر با کمبود کاربری تجاری روبرو نمی ­باشد.