فصل چهارم
روش و متدولوژی تحقیق
در این فصل پیرامون جامعه آماری و ابزار جمع آوری داده توضیحاتی ارائه خواهیم کرد و در ادامه روش جمع آوری داده و متدولوژی تحلیل آنها را بیان می کنیم؛ در نهایت اطلاعاتی از اعتبار سنجی و قابلیت اتکای مدل و بخش های مختلف آن ارائه خواهیم کرد.

جامعه آماری و ابزار جمع آوری داده
همانطور که در فصلهای قبل گفته شد، برای جمع آوری داده مورد نیاز این تحقیق از پرسشنامه های آنلاین و دستی که بین مردم توزیع شد استفاده کردیم.پرسشنامه طراحی شده ابتدا بین افراد محدود با سطوح علمی و کاری مختلف توزیع شد تا نظرات خود را درباره قابل درک بودن و روشن بودن بخش های مختلف آن و سوالاتی که مطرح شده بودند اعلام کنند. در این مرحله بعضی از سوالات حذف و بعضی دیگر تغییر داده شدند تا منظور سوال را بخوبی منتقل کنند. پس از اینکه مرحله اصلاح و ویرایش سوال به اتمام رسید، پرسشنامه اصلی در دو نسخه آنلاین و دستی آماده شد. برای توزیع پرسشنامه آنلاین سایتی به آدرس www.evoting.ir طراحی شد که دقیقا مشابه نسخه دستی آن بود. پس از طراحی و آماده سازی سایت، به دو صورت آدرس آن را اطلاع رسانی کردیم. در روش اول از سایت های پربازدید، گروه های مجازی دانشگاه ها ، سایت های اجتماعی و سایت های آگهی برای دعوت افراد به مشارکت در نظرسنجی استفاده شد اما از آنجا که می بایست افراد بیشتری در جریان این نظر سنجی قرار می گرفتند تصمیم گرفته شد تراکت هایی چاپ کرده و آدرس سایت و توضیحی مختصر از هدف انجام کار را در آن نوشته و در سطح شهر تهران و رشت توزیع گردند. در نتیجه افرادی استخدام شدند تا توزیع این تراکتها در سطح شهر را به انجام برسانند. پخش تراکت تاثیر خوبی بر مشارکت افراد داشت چرا که تا چند روز پس از پخش تراکت تعداد بازدید از سایت نظرسنجی افزایش می یافت. پخش تراکت در چند مرحله انجام شد و پس از هر مرحله تعداد بازدید ها اضافه می شدند. همچنین با بررسی بانک داده معلوم شد که اکثر کسانی که به سایت وارد شده اند پرسشنامه را تکمیل و ثبت کرده اند. اما در کنار تبلیغ و توزیع نسخه الکترونیک ، نسخه دستی پرسشنامه هم به تعداد یکصد عدد چاپ و در اماکنی مانند مساجد، فضاهای سبز، پاساژها و بین آشنایان توزیع شد و پس از تکمیل باز پس گرفته شد. البته به دلیل اینکه پرسشنامه دستی بین افرادی توزیع می شد که کمتر به اینترنت و کامپیوتر دسترسی داشتند، در نتیجه بسیاری از آنها موضوع را در حیطه معلومات خود نمی دیدند و بدون اینکه آن را تکمیل کنند تحویل می دادند که این قضیه یکی از مشکلات بزرگی است که تحقیقات پیرامون موضوعات جدید و مدرن با آن دست و پنجه نرم می کنند. در نتیجه پرسشنامه هایی که بدون پاسخ تحویل گرفته می شد بین افراد دیگری توزیع می گردید به همین خاطر مرحله جمع آوری داده چیزی حدود دو ماه و نیم بطول انجامید تا اینکه تعداد رکورد های جمع آوری شده به حد قابل قبولی رسید و مرحله تحلیل آنها آغاز گردید.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

همانطور که ذکر شد، پرسشنامه آماده شده را ابتدا مورد سنجش قرار دادیم و با توزیع محدود و آزمایشی ، شفاف بودن سوالات را مورد بررسی قرار دادیم؛ در این بین تعدادی از سوالات با تغییر مواجه شدند و بعضی دیگر حذف گردیدند. از جمله سوالاتی که مورد تغییر قرار گرفتند سوالات مطرح شده در بخش دیدگاه اجتماعی و اعتماد به دولت بود چرا که افرادی که پرسشنامه را مورد تحلیل قرار داده بودند پیشنهاد اصلاح آنها را ارائه کردند و این اصلاحات اعمال گردیدند. همچنین این پیشنهاد مطرح شد که برای بعضی از سوالات مثالهایی ذکر شود . یکی از سوالاتی که به ظن تحلیلگران به مثال نیاز داشت سوال مربوط به استفاده از خدمات دولت الکترونیک بود چراکه اکثر مطالعه کنندگان از عدم آشنایی خود و افراد دیگر با خدمات دولت الکترونیک گفته و ابراز داشتند که باید نمونه های دولت الکترونیک هم در این سوال ذکر شود.
پرسشنامه نهایی در پیوست قابل مشاهده است. این پرسشنامه شامل ۴۵ سوال است و تکمیل آن چیزی حدود پانزده دقیقه زمان نیاز دارد. برای اینکه سوالات گام به گام بوده و سوالات با موضوع مشابه در کنار هم قرار بگیرند، پرسشنامه در ۱۰ بخش مجزا پیاده سازی گردیدکه این بخش ها عبارتند از :

• • بخش مربوط به اطلاعات هویتی ( سوالات ۱ تا ۵)

• • بخش مربوط به فعالیت انتخاباتی ( سوالات ۶ تا ۱۰ )

• • بخش مربوط به تجربه تکنولوژیکی ( سوالات ۱۱ تا ۲۰ )

• • بخش مربوط به سودمندی ( سوالات ۲۱ تا ۲۵ )

• • بخش مربوط به اعتماد به تکنولوژی و اینترنت ( سوالات ۲۶ تا ۳۰ )

• • بخش مربوط به گرایش به استفاده ( سوالات ۳۱ تا ۳۲ )

• • بخش مربوط به قابلیت تطبیق ( سوالات ۳۳ تا ۳۵ )

• • بخش مربوط به پیچیدگی ( سوالات ۳۶ تا ۳۸ )

• • بخش اعتماد به دولت ( سوالات ۳۹ تا ۴۲ )

• • بخش مربوط به دیدگاه اجتماعی درباره انتخابات الکترونیکی ( سوالات ۴۳ تا ۴۵ )

البته بعضی از بخشها ظرفیت سوالات بیشتری داشتند اما به دلیل اینکه بالا رفتن تعداد سوالات باعث عدم رغبت پرسش شونده نسبت به تکمیل پرسشنامه خواهد شد ، در نتیجه از طرح سوالات غیر ضروری صرف نظر شد . همچنین برای سهولت پاسخ گویی و صرفه جویی در وقت پاسخگو، تلاش شد که اکثر سوالات با استاندارد لیکرت مطرح شوند و برای سوالاتی هم که لیکرت جوابگو نبود از گزینه های آماده برای انتخاب توسط پرسش شونده استفاده کردیم. در فصل اول پایان نامه سوالاتی را که سازمان مطالعات انتخابات آمریکا بعنوان استاندارد و برای سنجش میزان اعتماد به دولت تدوین کرده بود را معرفی کردیم اما در مرحله طراحی پرسشنامه مشخص شد که این سوالات برای مطرح شدن در جامعه ایرانی مطلوب نیست و نیاز به بومی سازی دارند؛ در نتیجه برای استفاده از این استاندارد سوالات جدیدی طرح شدند که ارتباط بیشتری هم با موضوع مورد مطالعه داشته باشند .
تحلیل داده
پس از به پایان رسیدن مرحله توزیع پرسشنامه ، به تحلیل داده های جمع آوری شده پرداخته و سعی می کنیم آنها را برای بدست آوردن یک نتیجه معتبر آماده سازی کنیم. اهدافی که در این بخش بدنبال آنها هستیم عبارتند از : ارائه آمارهای توصیفی روی داده های جمع آوری شده، اعتبارسنجی داده ها و اطمینان از صحت و هماهنگی آنها بایکدیگر از طریق آنالیزهای اعتباری، آزمایش فرضیه ها و ارائه گزارشی از نتایج بدست آمده از آزمون فرضیه ها ( SPSS Statistics 17.0 brief Guide ) .
اعتبار سنجی و قابلیت اتکا^[۲۹]
برای مطالعاتی که از یکی از ابزارهای جمع آوری اطلاعات استفاده می کنند میزان اعتبار و قابلیت اتکای آن ابزار امری حیاتی به حساب می آید . طبق تعریف ، اعتبارسنجی به این معناست که آیا رابطه بین متغیر های مستقل و متغیر وابسته به درستی تعریف شده است ؟ آیا اطلاعاتی که بر اساس متغیر مستقل جمع آوری شده نتیجه ی درست را نسبت به متغیر وابسته نشان خواهد داد یا خیر؟ آیا نتیجه ای که بدست آمده نظر همه اقشار جامعه را شامل میشود یا یک جانبه به مسئله پرداخته است؟
اما قابلیت اتکا به این معنی است که اگر از یک ابزار جمع آوری اطلاعات در شرایط مساوی و در زمان های متفاوت برای جمع آوری استفاده شود ، آیا نتیجه آنها مشابه خواهد بود یا خیر ؟ برای این مطالعه ، از آنجا که سوالات مطروحه بر پایه تئوری های پیش گفته طرح شدند و قسمتی از سوالات از مدل های دولت الکترونیک موجود استخراج شدند ، به نظر می رسد که از اعتبار و قابلیت اتکای خوبی برخوردار باشند. علاوه بر این، در مرحله تحلیل نیز با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS و انجام آزمون کرونباخ آلفا میزان اعتبار و قابلیت اتکا سنجیده شده و تست می شوند .
فصل پنجم
آنالیز داده ها
در این فصل به تحلیل داده های جمع آوری شده توسط پرسشنامه و جمع بندی نتایج بدست آمده خواهیم پرداخت. تحلیل داده ها شامل تحلیل های توصیفی، تحلیل پایایی داده های جمع آوری شده و اطمینان از غیر تصادفی بودن پاسخها، تحلیل میزان اهمیت فاکتورهای مختلف در گرایش افراد برای شرکت در رای گیری اینترنتی بر اساس داده ها ی جمع آوری شده و بررسی و آزمون فرضیه هایی که مطرح شده بودند خواهد بود.

تحلیل توصیفی
پس از پایان یافتن فرایند جمع آوری داده ها ، پاسخ های دریافتی از پرسشنامه های آنلاین و دستی باهم تجمیع شده و وارد نرم افزار SPSS شدند تا تحلیل های اولیه روی آنها صورت بگیرد؛ در مجموع ۳۸۵ نفر از جوامع مختلف آماری در جمع آوری اطلاعات مشارکت داشتند که بنظر میرسد این تعداد برای انجام مرحله تحلیل کافی باشد چرا که تعداد واجدین شرکت در انتخابات در سال ۹۱ به چهل میلیون نفر رسیده است (خبرگزاری فارس، ۱۳۹۱) و با بهره گرفتن از فرمول کوکران با درصد خطای استاندار پنج درصد، حجم نمونه مورد نیاز برای جمع آوری داده ۳۸۵ خواهد بود ؛ اما از ۳۸۵ پاسخ دریافت شده، ۴۱ پاسخ دارای بیشتر از دو قلم داده ناقص بودند و برای اینکه به نتیجه تحلیل خدشه ای وارد نشود آنها را حذف کرده و تحلیل را با ۳۴۴ پاسخی که با دقت خوبی تکمیل شده بودند شروع کردیم. البته تعدادی از پاسخهای پذیرفته شده دارای یک یا دو سوال بی پاسخ بودند که با کمک نرم افزار SPSS و روش Linear Trend at Point جایگزین شدند تا بتوان گویه ها را محاسبه^[۳۰] کرد و متغیر های مورد نیاز در تحلیل فرضیه ها را بدست آوریم.
پس از ورود داده ها به نرم افزار و کدبندی متغیر ها، اولین کاری که انجام شد تولید متغیر هایی بود که باید در طول تحلیل مورد استفاده قرار میگرفتند. برای بدست آوردن این متغیر ها گویه هایی که در هر بخش از پرسشنامه مورد سوال واقع شده بودند را با هم جمع^[۳۱] کرده و با نام همان بخش ذخیره کردیم که در مجموع ۸ متغیر جدید تولید شد.
سپس نرمالیتی و یکنواختی این ۸ متغیر را با بهره گرفتن از روش نمودار پراکندگی^[۳۲] روی نمودار آوردیم. نمودار پراکندگی این ۸ متغیر در پیوست در بخش انتهایی پایان نامه قابل مشاهده می باشد. پس از اطمینان از یکنواختی داده ها ( با توجه به حجم پاسخ های دریافتی ) ، نوبت به تحلیل آماری^[۳۳] و توصیفی^[۳۴] میرسد که خلاصه نتایج آن را در پاراگراف های بعدی توضیح داده ایم.