Sulfurisphaera +
Eukarya +
Amoeba +
Cladosporium +
Euglena +
Eutrepia +
Hormidium +
Penicillium +
Rhodotorula +
Trichosporon +
خصوصیات فیزیولوژیک و بیوژئوشیمیایی مربوط به اکسیدکنندگان و احیاء کنندگان برای هر جنس داده شده است. بیشتر جنسهای جداشده متعلق به قلمرو باکتری ها میباشند، آرکیها عمدتا ترموفیل میباشند (Volsky, 2001). یوکاریاهای جداشده در این محیطها شامل جلبکها، قارچها، مخمرها و تک یاختهها میباشند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
باکتری های اکسیدکننده آهن فروس و اکسیدکننده سولفور مسئول اکسیداسیون فلزات سولفیدی میباشند. این باکتریها بطور وسیعی در ضایعات و باطلههای معادن با آب و هوا و اقلیمهای متفاوت، از جمله مناطق نیمه خشک، گرم، سرد و حتی مناطق مربوط به قطب شمال جدا شده اند (Diaby, 2007). ترکیبات آهن فریک و سولفور احیاء شده( سولفات) تولید شده توسط عملکرد باکتریها و یا آرکیهای اکسیدکننده آهن فروس و سولفور، توسط میکروبهای بیهوازی به عنوان گیرنده نهایی الکترون مورد استفاده قرار میگیرند (Backer, 2003).
انحلال و یا رسوب فلزات توسط میکروارگانیسمها
میکروارگانیسمها میتوانند فلزات را از طریق مستقیم و یا غیر مستقیم دستخوش تغییر کرده، و از این طریق، انحلال پذیری و یا رسوبدهی آنها را کنترل کنند. یکی از روشهایی که از طریق آن این عمل را انجام می دهند تغییر در میزان pH محیط توسط میکروبها است. بیشتر فلزات کاتیونیک[۲۴] هستند و قابلیت انحلال در محلولهای اسیدی را نسبت به pH های خنثی و قلیایی دارند، برخی فعالیتهای میکروبی همانند تخمیر[۲۵] ، نیتریفیکاسیون[۲۶] و اکسیداسیون گوگرد[۲۷] باعث تولید اسید میشوند، درحالیکه برخی دیگر از انواع فعالیتهای میکروبی مانند آمونیفیکاسیون[۲۸]، دنیتریفیکاسیون[۲۹]، احیاء سولفات[۳۰] و متان زایی[۳۱]، محیط قلیایی ایجاد می کنند (Barrie, 2006). اسیدهای آلی ممکن است توسط محصولات تخمیری شکل گیرند که توسط بعضی میکروبهای هوازی به بیرون تراوش میشوند( عمدتا قارچها، Aspergillus niger). علاوه بر اثرات pH، برخی اسیدهای آلی (همانند اسید اگزالیک و اسید سیتریک) قادر به چلاته کردن[۳۲] فلزات و تشکیل کمپلکسهای فلزی فوق العاده محلول هستند (johnson, 2006).
دسترسی فلزات برای میکروارگانیسمها، همچنین می تواند از طریق تولید سیدروفورها [۳۳]افزایش یابد، که از طریق برخی باکتریها و قارچها برای حل کردن آهن(فریک)، معمولا در pH خنثی، و محیطهای قلیایی تولید میگردد، دیگر فلزات قلیایی(همانند آلومینیوم و گالیوم) می تواند از طریق پیوندهای خیلی قوی بوسیله سیدروفورها کمپلکس شود (Volsky, 2001).
تنوع میکروارگانیسمهای اکسیدکننده آهن
تا به حال نزدیک به ۳۰ گونه از میکروارگانیسمهای اسیددوست اکسیدکننده آهن توضیح داده شده است. آرکیها و باکتری های اکسیدکننده آهن اسیددوست از معادن ۱۱ کشور، بولیوی، بوتسوانا، برزیل، شیلی، کوبا، آلمان، قزاقستان، نامیبیا، پرو، سودان و زیمباوه جداسازی شدند (Stum.W, 1996) نتیجه آنالیز توالی ۱۶srDNA باکتری های جداسازی شده از این ۱۱ کشور بررسی شد و نتایج حاصل نشاندهنده تعلق باکتریهای اکسیدکننده آهن به چهار جنس: Acidithiobacillus, Acidimicrobium, Ferrimicrobium, Leptospirillum میباشد (Widdel, 1993)
باکتری های اکسیدکننده آهن مجموعه ای از گروه های پروکاریوتی، با مورفولوژی و فیلوژنتیک مختلف میباشند. باکتری های آهن جزو اولین باکتری های شناخته شده توسط دانشمندانی نظیر إهرنبرگ[۳۴] و وینوگرادسکی [۳۵]در قرن ۱۹ میلادی هستند. این مجموعه از باکتری ها عمدتا وظیفه اکسیداسیون آهن فروس[۳۶](Fe+2) به آهن فریک[۳۷](Fe+3) را دارا میباشند. اهمیت شناخت و بررسی پروکاریوتهای اکسیدکننده آهن از توجه بر روی تحقیقات گستردهای میباشد که به اهمیت استفاده از این میکروارگانیسمها در چرخه آهن و همچنین کاربرد صنعتی آنها مخصوصا در زمینه استخراج زیستی معادن میباشد. در صورتیکه گونه های طبقه بندی شده باکتری های اکسیدکننده آهن در شاخه های قلمروهای متفاوت باکتریایی قرار میگیرند، که بیشتر این گروه ها درشاخه پروتئوباکترها(Proteobacteria ) میباشند.
در این شاخه باکتری های اکسیدکننده آهنی شناخته شده اند که دارای فیزیولوژی متفاوت در دوره های مختلف، به همراه تغییرات محیطی در پاسخ به تغییر اکسیژن( هوازی اجباری، هوازی اختیاری و میکروائروفیل) بوده اند و یا در پاسخ به شرایط محیطی با pH مختلف( اسیددوستهای افراطی، اسیددوستهای معتدل و خنثی دوستها) خود را سازگار کرده اند. در نهایت پروتئوباکترهای اکسیدکننده آهن را میتوان در چهار گروه عمده و اصلی قرار داد (Hedrich Sabrina, 2011):
- اکسیدکنندگان آهن هوازی و اسیددوست[۳۸]
- اکسیدکنندگان آهن خنثی دوست[۳۹]
- اکسیدکنندگان آهن خنثی دوست وابسته به نیترات[۴۰]
- اکسیدکننده آهن فتوسنتز کننده بیهوازی[۴۱]
پروتئوباکترهای اکسیدکننده آهن اسیددوست هوازی
این گروه از پروتئوباکترها با کشف اولین گونه آن که در سال ۱۹۴۰ توسط کولمر و همکارانش جداسازی گردید شناخته شد. اولین گونه کشف شده در این گروه باکتری Acidithiobacillus ferrooxidans بود که در ابتداThiobacillus ferrooxidans نامگذاری گردید. اهمیت این گروه در زیست فناوری محیطی از طریق تولید اسید و تولید زهآب اسیدی غنی از فلز است (Colmer, 1950)این باکتری ها دارای pH متفاوتی در عرض غشای خود بوده که به آنها اجازه میدهد ATP را از طریق پمپ ATP سنتاز هنگام ورود پروتونها بسازند، نیروی محرک این عمل و الکترونهای مورد نیاز خود را از طریق اکسیداسیون آهن بهدست میآورند (Hallberg, 2010).
هرچند بیشتر اسیددوستهای اکسیدکننده آهن انرژی را از اکسید کردن آهن فروس، تنها زمانیکه اکسیژن بعنوان گیرنده نهایی الکترون باشد، را انجام می دهند اما با این حال گونه هایی پیدا شده اند که توانایی جفت شدن با اکسیداسیون ترکیبات گوگردی احیاء شده(در برخی موارد هیدروژن) را برای احیاء آهن فریک در محیطهای بیهوازی دارا میباشند. باکتری Acidithiobacillus thiooxidans باکتری بعدی این گروه است که تفاوت آن با At.ferrooxidans در دامنه دمایی و سوبسترای لازم برای کسب انرژی میباشد، بطوریکه باکتری At.thiooxidansمیتواند از گوگرد نیز بعنوان سوبسترا استفاده می کند (Hallberg, 2010).
در زیر تصویری از ژنهای درگیر در فرایند اکسیداسیون آهن در این گروه از باکتری ها را نشان میدهد (HedrichSabrina, 2011)
شکل ۲-۲) ژنهای درگیر در اکسیداسیون آهن (HedrichSabrina, 2011)
در سمت چپ تصویر(۲-۲) اپرون rus در At. ferrooxidans نشان داده شده است سمت راست تصویر iro و پروتئینهای دخیل در اکسیداسیون آهن فروس در At.ferrooxidans نشان داده شده است. پیکانهای توپر نشاندهنده عوامل عبوری، و پیکانهای نقطه چین نشان دهنده انتقال الکترون میباشد (Xue-ling WU, 2013).
پروتئوباکترهای خنثی دوست اکسیدکننده آهن هوازی
به طور معمول تمامی نوتروفیلهای هوازی، لیتوتروف اکسیدکننده آهن، متعلق به پروتئوباکترها میباشند. به طور عمده این دسته از باکتری ها در آبهای شیرین یافت شده اند، که همگی جزء دسته بتاپروتئوباکترها بوده و گونه های یافت شده در آب دریا به زیرگروه زتاپروتئوباکترها مربوط میشوند مانندCandidatus ها، گرچه این گروه شامل باکتری Gallionella که جزو باکتری های قدیمی میباشد است، اما تقریبا تمامی باکتری های این گروه در سالهای اخیر جداسازی و شناسایی شده اند (Hedrich Sabrina, 2011). بدلیل توانایی در اکسیداسیون سریع آهن فروس در محیطهای غنی از اکسیژن با pH خنثی آبها، اکسیدکنندگان آهن نوتروفیل هوازی، اغلب در مرز بین مناطق هوازی و بیهوازی در رسوبات و آبهای دریا رشد مییابند. اکسیدکنندگان آهن نوتروفیل در مقایسه با اسیدوفیلهای همرده خود، شیب pH در طول غشای خود ندارند که بتوانند جریان تولید ATP را تحریک کنند، همچنین پتانسیل اکسید و احیاء جفت آهن فروس به آهن فریک در ۷ pH پایین تر از مقدار آن در ۲pH میباشد.
Gallionella ferruginea می تواند بصورت اتوتروفی و یا میکسوتروفی در این گروه، با بهره گرفتن از آهن فروس بهعنوان دهنده الکترون رشد کند. این باکتری دارای شکل ساقهای فرم بوده که نقش حفاظتی و ایمنی در مقابل رادیکالهای آزاد را در طول اکسیداسیون آهن بر عهده دارد، که در pH زیر ۶ این شکل از باکتری دیده نمی شود. Leptothrix spp دسته دوم از باکتری های این گروه بوده که ساختار غلاف مانند داشته و به چهار گونه: L.discophora,L.cholodnii, L.mobilis هتروتروف و L.ochracea اتوتروف میباشد . هر چهار گونه به همراه Sphaerotilus natans توانایی انباشته کردن آهن و یا منگنز(Mn+5) را دارا میباشند (Emerson, 2010). تنها گونه ای که رشد اتوتروفی با بهره گرفتن از انرژی مشتق شده از اکسیداسیون آهن را دارد گونهL.ochracea میباشد. از بتاپروتئوباکترهای این گروه میتوان به اتوتروفهای Sideroxydans paludicola و Ferritrophicum radicicola اشاره کرد که میلهای بوده و ساقه یا غلاف تشکیل نمیدهند، و از آهن فروس بهعنوان تنها منبع انرژی خود استفاده می کنند. همچنین Pseudomonas و Pseudoalteromonas های موجود در آتشقشانهای اعماق دریا از این دسته بوده و باعث تشکیل کفپوشی از آهن در اعماق دریاها میشوند (Emerson, 2010).
اکسیدکنندگان آهن نوتروفیل وابسته به نیترات
این واقعیت که بعضی از باکتریها توانایی اکسیداسیون متفاوتی از آهن را چه در محیطهای هوازی و چه در محیطهای بیهوازی دارا میباشند مدت زیادی کشف نشده است.
دو نوع متابولیسم برای این دسته از باکتری ها شناخته شده است، یکی اکسیداسیون آهن بهعنوان تنها منبع الکترون بوسیله باکتری های فتوسنتتیک انجام میگیرد و دیگری اینکه در انواع تنفس بیهوازی، آهن فروس بهعنوان دهنده الکترون و نیترات بهعنوان گیرنده الکترون عمل می کند (Hallberg, 2011). امکان انجام آنچه گفته شد در واقع به پتانسیل اکسید و احیاء جفت آهن فروس به آهن فریک مربوط می شود، که نسبت به جفت نیترات به نیتریت(۴۳۰میلی ولت) منفیتر است، که باعث محدودیتهایی در شیوه زندگی این باکتری ها، در محیطهایی با pH بالا و محیطهایی که پتانسیل اکسید و احیاء جفت فروس به فریک در آنها پایین تر۲۰۰ میلی ولت است، نسبت به محیطهای اسیدی می شود. این دسته از باکتری ها در دریاها، شورهزارها، آبهای شیرین و همچنین در رسوبات بیهوازی یافت شده اند. برخلاف دیگر پروتئوباکترها این گروه جزء دسته خاصی نبوده و متعلق به هر چهار دسته، آلفا[۴۲]، بتا[۴۳]، گاما [۴۴]و زتا[۴۵]پروتئوباکترها میباشند. باکتریهایی که اکسیداسیون آهن و احیاء نیترات را در محیطهای بیهوازی با هم جفت می کنند به اتوتروفها تعلق دارند و میتوانند از مواد آلی بهعنوان منبع کربن خود استفاده کرده، و به صورت اتوتروفی رشد کنند. Acidovorax, Aquabacterium وthermomonas سه باکتری گرم منفی جداشده از کشتهای حاوی آهن فروس و نیترات هستند، که همگی قادر به رشد بر روی اسیدهای آلی با بهره گرفتن از نیترات و اکسیژن بهعنوان گیرنده الکترون میباشند. سرعت اکسیداسیون آهن در این باکتری ها در غیاب اسیدهای آلی همچون استات یا فومارات بسیار کند است. محصول نهایی تولید شده از احیاء نیترات در همگی این گونه ها گاز آمونیاک و مقدار کمی از اکسید نیتروز(N2O) میباشد (Kappler, 2005). باکتری Thiobacillus denitrificans اکسیدکننده سولفیدهای آهن(FeS) در حضور نیترات است. این باکتری یک بتا پروتئوباکتر اتوتروف است که بیشتر در اکسیداسیون ترکیبات گوگرد احیاء شده غیرآلی بهکار میرود. همچنین باکتری Pseudogulbenkiania Strain2002 که از آبهای شیرین جداشده است که توانایی اکسیداسیون آهن و احیاء نیترات را در طول رشد خود به صورت اتوتروفی دارد، و همچنین قادر به رشد هتروتروفی بر روی ترکیبات آلی گوناگون میباشد.
پروتئوباکترهای اکسیدکننده آهن فتوتروف
حضور انواع پروتئوباکترهای ارغوانی فتوسنتز کننده گواه بر توانایی اکسیداسیون آهن فروس توسط میکروارگانیسمها در محیطهای بیهوازی میباشند.
باکتری های اکسیدکننده فتوتروف از محیطهای متنوعی از دریاها و آبهای شیرین جدا شده اند، بیشتر اکسیدکنندگان آهن فتوتروف، به استثنای Thiodictyon که جزء گاماپروتئوباکترها میباشد، مربوط به کلاس آلفاپروتئوباکترها میشوند (croal, 2004). آهن فروس استفاده شده در این گروه از باکتری ها بهعنوان یک منبع تأمین الکترون برای تثبیت دیاکسیدکربن استفاده می شود:
۴Fe+2 +CO2+ 11H2O+ hv→ CH2O+ 4Fe(OH)3+8H+
بنابراین بیشتر باکتری های فتوسنتتیک اکسیدکننده آهن از این واکنش برای تثبیت کربن استفاده می کنند. همچنین برای انجام سمزدایی نیز از آن استفاده می شود. این باکتری های فتوتروف قادر به استفاده از آهن فروس محلول و مواد معدنی نظیر Fes ویا FeCO3 بهعنوان عوامل احیاء کننده میباشند. اما قادر به استفاده از آهن فروس در شکل کریستاله آن در کانیهایی نظیر مگنتیت(Fe2O3) و یا پیریت(FeS2) نمیباشند (newman, 2004).