۵۷
۱/۳۹
۴/۱۰
۵/۷
۶/۲
۲۹
۵۶
۱/۳۸
۳/۱۰
۳/۷
۳/۳
شکل ۴: میانگین تابش ورودی در ماه دسامبر (۱۹۸۳ تا ۲۰۰۵)
در ماه ژوئن بیشترین مقدار تابش ورودی دریافت می شود. میانگین تابش در این ماه بین ۶/۵ تا ۹/۷ کیلوواتساعت بر مترمربع در روز متغیر است (شکل ۱ - ۴). در ماه ژوئن سیستمهای جوی کنترل-کننده آبوهوای ایران در فصول گرم؛ یعنی رودبادهای جنبحارهای[۲۱۰] و پرفشارهای جنب حارهای[۲۱۱] سبب به وجود آمدن جو باروتروپیک[۲۱۲] - جو آرام و پایداری که حرکات عمودی ندارد (کاویانی و علیجانی، ۱۳۸۳: ۵۷۵) - می شود (علیجانی، ۱۳۸۹: ۲۸). پایداری هوا و آسمان صاف و بدون ابر نیز سبب افزایش تابش دریافتی میگردد. بلند بودن طول روز نیز، در بالا بودن تابش دریافتی در این ماه مؤثر است. در ماه ژوئن، جنوب غرب، غرب و بخشهایی از شمال غرب ایران، با میانگین ۵/۷ تا ۹/۷ کیلوواتساعت در مترمربع در روز، بیشترین مقدار تابش ورودی را دریافت می کنند. بالا بودن تابش ورودی این مناطق، متأثر از بلند بودن طول روز و بالا بودن درخشندگی آسمان؛ یعنی بالا بودن تابش ورودی در آسمان صاف[۲۱۳] - آسمانی که کمتر از ۱۰ درصد سطح آن توسط ابر پوشیده شده باشد (eosweb.larc.nasa.gov) - است (شکل ۲ - ۴). درخشندگی آسمان در غرب و بخشهایی از شمال غرب ایران، ناشی از بالا بودن ارتفاع از سطح دریاست (شکل ۳ - ۴). در نواحی مرتفع ترکیبات جو رقیقتر و ضخامت جو کمتر است؛ بنابراین، تابش بیشتری به سطح زمین میرسد (علیجانی، ۱۳۸۹: ۲۸). بخشهایی از شمال ایران نیز با میانگین ۶/۵ تا ۱/۶ کیلوواتساعت در مترمربع در روز، کمترین مقدار تابش ورودی را دریافت می کنند. بالا بودن ضریب ابرناکی آسمان در پایین بودن مقدار تابش دریافتی در این مناطق بسیار مؤثر است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
شکل ۱ - ۴: میانگین تابش ورودی در ماه ژوئن (۱۹۸۳ تا ۲۰۰۵)
شکل ۲ - ۴: میانگین درخشندگی آسمان در ماه ژوئن (۱۹۸۳ تا ۲۰۰۵)
شکل ۳ - ۴: وضعیت توپوگرافی ایران
میانگین تابش ورودی از ماه دسامبر تا ماه ژوئن، سیر صعودی و از ماه ژوئن تا ماه نوامبر، سیر نزولی مییابد (شکل ۴ - ۴).
شکل ۴ - ۴: منحنی کمینه و بیشینهی تابش ورودی ماهانه (کیلوواتساعت در مترمربع در روز)
کمینهی تابش ورودی در ماههای مختلف بین شمال، شمال غرب و شمال شرق و بیشینهی آن نیز بین جنوب شرق، جنوب، جنوب غرب، غرب و مرکز ایران متغیر است (شکلهای ۵ - ۴ تا ۱۶ - ۴).
در فصول سرد؛ یعنی پاییز و زمستان، کمترین مقدار تابش ورودی دریافت می شود. مجموع تابش در این فصول به ترتیب بین ۳/۶ تا ۷/۱۳ و ۴/۷ تا ۷/۱۴ کیلوواتساعت در مترمربع در روز متغیر است. شمال و بخشهایی از شمال غرب ایران، کمترین و جنوب شرق و بخشهایی از جنوب و مرکز ایران، بیشترین مقدار تابش ورودی را دریافت می کنند (شکلهای ۱۷ - ۴ و ۱۸ - ۴).
در فصول گرم؛ یعنی بهار و تابستان، بیشترین مقدار تابش ورودی دریافت می شود. مجموع تابش در این فصول به ترتیب بین ۹/۱۵ تا ۲۱ و ۵/۱۴ تا ۸/۲۰ کیلوواتساعت در مترمربع در روز متغیر است. بخشهایی از شمال و شمال غرب ایران، کمترین و جنوب، جنوب شرق، غرب و مرکز ایران، بیشترین مقدار تابش ورودی را دریافت می کنند (شکلهای ۱۹ - ۴ و ۲۰ - ۴).
مجموع تابش ورودی سالانه بین ۷/۴۵ تا ۲/۶۸ کیلوواتساعت در مترمربع در روز متغیر است. بخشهایی از شمال و شمال غرب ایران، کمترین و جنوب، جنوب شرق و مرکز ایران، بیشترین مقدار تابش ورودی را دریافت می کنند. با توجه به نقشهی سالانه، ایران از نظر دریافت مجموع تابش ورودی به پنج منقطه تقسیم می شود:
۱- مناطق با تابشپذیری خیلی کم:
این مناطق شمال و بخشهایی از شمال غرب ایران را دربر میگیرد. مجموع تابش ورودی سالانه در مناطق مذکور بین ۷/۴۵ تا ۲/۵۰ کیلوواتساعت در مترمربع در روز متغیر است.
۲- مناطق با تابشپذیری کم:
این مناطق بخشهایی از شمال، شمال غرب و شمال شرق ایران را دربر میگیرد. مجموع تابش ورودی سالانه در مناطق مذکور بین ۳/۵۰ تا ۷/۴۵ کیلوواتساعت در مترمربع در روز متغیر است.
۳- مناطق با تابشپذیری متوسط:
این مناطق بخشهایی از شمال غرب، شمال شرق و بخشهای محدودی از شمال ایران را دربر میگیرد. مجموع تابش ورودی سالانه در مناطق مذکور بین ۸/۵۴ تا ۲/۵۹ کیلوواتساعت در مترمربع در روز متغیر است.
۴- مناطق با تابشپذیری زیاد:
این مناطق غرب، بخشهایی از مرکز و شرق ایران را دربر میگیرد. مجموع تابش ورودی سالانه در مناطق مذکور بین ۳/۵۹ تا ۷/۶۳ کیلوواتساعت در مترمربع در روز متغیر است.
۵- مناطق با تابشپذیری بسیار زیاد:
این مناطق جنوب شرق، جنوب و بخشهایی از مرکز ایران را دربر میگیرد. مجموع تابش ورودی سالانه در مناطق مذکور بین ۸/۶۳ تا ۲/۶۸ کیلوواتساعت در مترمربع در روز متغیر است (شکل ۲۱ - ۴).
شکل ۲۱ - ۴: مجموع تاب ورودی سالانه (۱۹۸۳ تا ۲۰۰۵)