نشان دهنده مقدار انرژی­ای است که از قبل قرارداد شده است. برای مثال،  می ­تواند نشان­دهنده مقدار انرژی مربوط به قرارداد آینده­ای باشد که سال­ها پیش امضا شده و در زمان  مورد استفاده قرار می­گیرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل (۳-۶): درآمد حاصل از فروش به مصرف­ کنندگان]۱۲[

سود مورد انتظار

سود خرده­فروش برابر مجموع درآمدهای حاصل از تولید واحد حرارتی و فروش برق به مصرف­ کنندگان منهای مجموع هزینه­ های واحد تولیدی و معامله در بازار اشتراکی و بازار آینده می­باشد. سود در سناریوی  برابر است با:

 

(۳-۱۷)

 

 

 

سود مورد انتظار برابر مجموع سود در تمامی سناریوها (۳-۱۷) ضربدر احتمال وقوع آن می­باشد. سود مورد انتظار را می­توان به صورت زیر بیان کرد:

 

(۳-۱۸)

 

 

 

 

مدل­سازی ریسک

در این قسمت روش ارائه شده در بخش ۲-۵-۵-۲ فصل ۲ را برای بررسی ریسک مربوط به مسئله خرده­فروش در نظر می­گیریم.

ارزش ریسک شرطی

Conditional Value-at-Risk در سطح اطمینان  ،  CVaR-، سود مورد انتظار  از سناریوهایی با کمترین سود را به صورت تقریبی نشان می­دهد.
با بهره گرفتن از عبارت سود (۳-۱۷)، CVaR-  به صورت زیر محاسبه می­ شود:

 

(۳-۱۹)

Subject to:

 

(۳-۲۰)

 

 

(۳-۲۱)

 

 

 

مقدار بهینه­  بیشترین مقدار سود را نشان می­دهد به طوریکه، احتمال سودی کمتر یا مساوی  ، کمتر یا مساوی (  است. مقدار بهینه­  به Value-at-Risk نیز معروف است. متغیر کمکی  برابر با سود بیشتر از  در سناریوی  است، اگر این مقدار مازاد سود مثبت باشد.

فرمول­بندی مسئله با CVaR

هدف اصلی این پایان نامه حل مسئله­ بهینه­سازی به ­منظور دستیابی خرده­فروش به حداکثر سود در بازه­ی برنامه­ ریزی می‌باشد. سود خرده­فروش از اختلاف بین مجموع درآمدهای حاصل از واحد تولیدی و فروش انرژی به مصرف­ کنندگان و هزینه­ خرید انرژی از بازار اشتراکی و آینده و هزینه­ مربوط به واحد تولیدی حاصل می شود. همچنین خرده­فروش می ­تواند مقدار تقاضای مورد نیاز خود را علاوه بر بازار اشتراکی و بازار آینده، از طریق واحد تولید پراکنده­ی خود تأمین کند.
با توجه به چارچوب پیشنهادی، مسئله بهینه سازی را می­توان با CVaR به صورت زیر بیان کرد:

۳۳٫۶۶۵۶۵

 

 

 

Max

 

۶۱٫۴۹۷۳۵

 

۶۰٫۳۶۶۶۱

 

۴۲٫۲۵۷۶۲

 

 

 

در شبکه ۷۰ باسه، تعداد متغیرهای تصمیم‌گیرنده نسبت به شبکه ۳۳ باسه افزایش می‌‌یابد. درنتیجه یافته‌های قبلی بطور محسوس تری قابل مشاهده خواهد بود. همانگونه که در جدول بالا مشاهده می‌شود، در این حالات الگوریتم ژنتیک نتایج بسیار ضعیفی را بدست آورده است. الگوریتم PSO نسبت به ژنتیک عملکرد بهتری داشته، اما نتایج این الگوریتم نیز ضعیف بوده است. مقادیر جدول بخوبی قابلیت بالای الگوریتم ترکیبی ارائه شده را نسبت به دو الگوریتم دیگر نشان می‌دهد. مقدار متوسط، انحراف معیار، بهترین و بدترین مقدار برای این الگوریتم نسبت به دو الگوریتم دیگر تفاوت محسوسی دارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نحوه‌ی همگرایی این سه الگوریتم در حالت حضور تولیدات پراکنده نیز در شکل‌های زیر ترسیم شده است.

شکل ۵-۵ : بهبود تلفات توان شبکه ۳۳ باسه با حضور تولیدات پراکنده برحسب تعداد تکرار در الگوریتم‌های مختلف

شکل ۵-۶ : بهبود تلفات توان شبکه ۷۰ باسه با حضور تولیدات پراکنده برحسب تعداد تکرار در الگوریتم‌های مختلف
شکل‌های بالا نشان دهنده‌ی همگرایی پیش‌ از موعد الگوریتم PSO ، و نیز سرعت و قابلیت پایین الگوریتم ژنتیک می‌باشد. الگوریتم ترکیبی ارائه شده، در تکرارهای ابتدایی نتایج ضعیف‌تری داشته، اما جستجوی بهتری در فضای حل مسئله انجام داده ، و در ادامه به پاسخ مطلوط همگرا شده است.
با درنظر گرفتن مباحث مطرح شده، بطور کلی می‌توان گفت :

 

 

• الگوریتم ژنتیک در مسائل باینری توانایی مناسبی از خود نشان می‌دهد، در نتیجه در حالت عدم حضور تولیدات پراکنده، پاسخ‌های بسیار مطلوبی بدست آورده است.

 

 

 

• الگوریتم PSO بدلیل همگرایی پیش از موعد خود، در بسیاری از حالات پاسخ مطلوب را بدست نخواهد آورد.

 

 

 

• الگوریتم ترکیبی ارائه شده، با تقسیم فضای جستجو قابلیت سرچ بهتری پیدا نموده، و در تمامی حالات ذکر شده پاسخ‌های نسبتا مطلوبی را بدست آورده است.

 

 

پروفیل ولتاژ
در این بخش پروفیل ولتاژ برای حالات گوناگون ذکر شده، ترسیم گردیده است. این شکل‌ها برای هردو شبکه و درحالات عدم حضور و حضور تولیدات پراکنده ترسیم شده است.

شکل ۵-۷ : پروفیل ولتاژ شبکه ۳۳ باسه درحالت عدم حضور تولیدات پراکنده

شکل ۵-۸ : پروفیل ولتاژ شبکه ۳۳ باسه درحالت حضور تولیدات پراکنده

شکل ۵-۹ : پروفیل ولتاژ شبکه ۷۰ باسه درحالت عدم حضور تولیدات پراکنده

شکل ۵-۱۰ : پروفیل ولتاژ شبکه ۷۰ باسه درحالت حضور تولیدات پراکنده
همانگونه که مشاهده می‌شود، وضعیت پروفیل ولتاژ شبکه در حالات بهینه نسبت به حالات مبنا بهبود محسوسی یافته است. در حالت حضور تولیدات پراکنده نیز نسبت به عدم حضور این تولیدات بهبود وضعیت ولتاژ مشاهده می‌گردد. بطور کلی می‌توان گفت بهترین وضعیت ولتاژ در حالت بهینه‌سازی پروفیل ولتاژ (منحنی قرمزرنگ) بدست آمده است.
۵-۳- مقایسه نتایج بهینه‌سازی سایر توابع هدف
پس از سنجش الگوریتم‌های ذکر شده، با انتخاب الگوریتم مناسب، مقادیر توابع هدف در حالات گوناگون بهینه سازی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این نتایج در ابتدا برای شبکه ۳۳ باسه، در هر دو حالت حضور و عدم حضور تولیدات پراکنده آورده شده است. پس از آن نتایج شبکه ۷۰ باسه ارائه می‌گردد.
در جداول زیر نتایج نهایی برای حالات مختلف بهینه‌سازی بدون حضور تولیدات پراکنده، در مقایسه با حالت ابتدایی آورده شده است.

 

 

جدول ۵-۷ : مقادیر توابع هدف بدون حضور تولیدات پراکنده برای شبکه ۳۳ باسه

 

 

 

 

 

Initial state

 

Of₁ Optimizatin

 

Of₂ Optimizatin

 

Of₃ Optimizatin

 

Of₄ Optimizatin

 

Of Optimizatin

 

 

وجود تاکید بر تولید

 

همبستگی

 

۳۶۳/۰

 

 

 

سطح معناداری

 

۰۰۰/۰

 

 

 

حجم نمونه

 

۹۷

 

 

 

جدول بالا نشان می‌دهد که همبستگی بین وجود تاکید بر تولید و ایجاد رفتارشهروندی سازمانی برابر با ۳۶۳/۰ می‌باشد و با توجه به سطح معناداری برآورد شده که برابر ۰۰۰/۰ می‌باشد و در سطح اطمینان ۹۵/۰ درصد می‌توان ادعا کرد که فرض صفر رد و نقیض آن تأیید می‌گردد، یعنی فرض   پذیرفته می‌شود. درنتیجه بین وجود تاکید بر تولید و ایجاد رفتارشهروندی سازمانی رابطه معناداری وجود دارد.
۴-۳-۹ آزمون فرضیه اصلی پژوهش
فرضیه اصلی به بررسی رابطه جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی می‌پردازد که به منظور آزمون، این فرضیه به صورت فرضیه‌های آماری،   (نشان دهنده ادعا) و   (نشان دهنده نقیض ادعا) تبدیل می‌شود.
:   جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه معناداری وجود ندارد.
:   جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه معناداری وجود دارد.
نقیض ادعا ۰=
ادعا
برای بررسی این فرضیه از سؤالات ۱ تا ۳۲ پرسشنامه برای جو سازمانی و سوالات ۱ تا ۱۶ برای رفتار شهروندی سازمانی استفاده گردیده است و این فرضیه با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی در جدول ۴-۱۱ نشان داده شده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۴-۱۱: نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون برای فرضیه‌ی اصلی

 

 

 

 

متغیر

 

 

 

رفتار شهروندی سازمانی

 

 

 

فرضیه‌ی اصلی

 

جو سازمانی

 

همبستگی

 

^**۳۱۲/۰

 

 

 

سطح معناداری

 

۰۰۰/۰

 

 

 

حجم نمونه

 

۹۷

 

 

 

جدول بالا نشان می‌دهد که جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی برابر با ۳۱۲/۰ می‌باشد و با توجه به سطح معناداری برآورد شده که برابر ۰۰۰/۰ می‌باشد و در سطح اطمینان ۰.۹۵ درصد می‌توان ادعا کرد که فرض صفر رد و نقیض آن تأیید می‌گردد، یعنی فرض   پذیرفته می‌شود. درنتیجه جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه معناداری وجود دارد. یعنی جو سازمانی در ایجاد و ارتقاء رفتار شهروندی سازمانی اهمیت بسزایی دارد و با ارتقاء جو سازمانی ، رفتار شهروندی سازمانی نیز ارتقاء می‌یابد.
روحیه گروهی بالا، مزاحمت نسبتا پایین، علاقمندی بالا، صمیمیت متوسط، ملاحظه گری نسبتا پایین، فاصله گیری نسبتا زیاد، نفوذ و پویایی کم و تاکید بر تولید زیاد چهار فاکتور مربوط به کارکنان بیانگر جو باز و وضعیت نسبتا مطلوب جو سازمانی است.
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات

ایثار^[۱۲] : این کلمه، به معنای بذل و بخشش، ترجیح دادن بعضی بر بعضی دیگر، گذشت کردن از حق خود برای دیگران، غرض دیگران را بر غرض خویش مقدم داشتن، منفعت غیر را بر مصلحت خود مقدم داشتن، دیگری را در رساندن به منفعت و دفع مضرت بر خود مقدم داشتن آمده است (دهخدا، ۱۳۷۶، ج ۳ : ۳۱۶۶). ایثار در اصطلاح دانش اخلاق، دومین نوع از انواعی است که تحت فضیلت «سخا» قرار دارد و مراد از آن این است که انسان از آن چه خود بدان نیاز دارد، جوانمردانه بگذرد و آن را به دیگری که بدان نیازمند است ببخشد و این گذشتن و بخشیدن که همانا دیگری را بر خود برگزیدن است، ملکه نفس آدمی گردد (دائرۀ المعارف تشیع، ۱۳۷۵: ۷۸).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شهادت^[۱۳] : مرحله و درجه پایانی ایثار «شهادت» است و آن را می توان کامل ترین جلوه ایثار دانست. در اسلام کشته شدن آگاهانه در راه آرمانی مقدس و پاک که به تعبیر قرآن «فی سبیل الله» نامیده می شود، شهادت نام دارد (علی اکبری، ۱۳۸۹: ۱۷۶). فرهنگ انگلیسی ـ فارسی آکسفورد^[۱۴] درباره شهادت می نویسد : شهادت به عملی اطلاق می شود که فرد به خاطر اعتقادات مذهبی و یا به خاطر دلایل و اصول مهمی جان خود را از دست می دهد (فرهنگ آکسفورد، ۱۳۷۷: ۳۸۲). در فرهنگ علوم سیاسی، شهادت به معنای کشته شدن در راه عقیده آمده است و اشاره دارد که شهادت دو رکن دارد : یکی این که در راه خدا باشد و دیگر این که آگاهانه صورت گرفته باشد (آقابخشی، افشاری راد، ۱۳۸۳: ۴۰۰). کسی که به چنین مقامی دست یابد شهید است و شهید در لغت به معنای حاضر، ناظر، کشته در راه خدا، گواهی دهنده، آگاه، خبر دهنده راستین و امین، محسوس و مشهود، نمونه، الگو و سرمشق است (شریعتی، ۱۳۷۴: ۱۵۷).
فرهنگ^[۱۵] : اصطلاح فرهنگ از نظر تنوع مفاهیم و وسعت معانی، چنان ابعاد گسترده ای دارد که دستیابی به تعریفی جامع از آن عملاً غیر ممکن گردیده و با توجه به ابعاد آن شاید تاکنون بیش از ۲۰۰ تعریف از فرهنگ ارائه شده است (شاه نوروزی، ۱۳۸۷: ۴۵۹). ویلیامز^[۱۶] فرهنگ را یکی از دو یا سه واژه ای می داند که بیشترین پیچیدگی را در زبان دارد (ویلیامز، ۱۹۷۶: ۷۶). باروفسکی^[۱۷] معتقد است که تلاش های معطوف به تعریف فرهنگ شبیه تلاش برای به چنگ آوردن باد است. این تشبیه زیبا بر این امر دلالت دارد که دستیابی به یک تعریف جامع از فرهنگ تا چه اندازه دشوار است (باروفسکی، ۱۹۹۸: ۶۴). کروبر^[۱۸] و کلاکن^[۱۹] با مرور بالغ بر صد و شصت و چهار تعریف از فرهنگ، بیان می دارند که فرهنگ مجموعه ای پیچیده از علوم، دانش ها، هنرها، افکار، اعتقادات، آداب، سنن و قوانین اجتماعی و مقررات هستند که بر جامعه حاکم است و مورد پذیرش اعضای آن می باشد (قهرمانی، ۱۳۸۶: ۳۱ و بیرو^[۲۰]، ۱۳۷۰: ۷۷). یکی دیگر از معروف ترین تعاریف از فرهنگ، تعریف تایلور^[۲۱] است. از نظر او فرهنگ عبارت است از مجموعه در هم تنیده ای از ارزش ها، هنجارها، آداب و رسوم، اخلاقیات، قوانین، هنرها، صنایع و هرآنچه که انسان به عنوان عضو جامعه، از جامعه خود فرا می گیرد (آشوری، ۱۳۸۹، ۴۷).
فرهنگ ایثار و شهادت^[۲۲] : کمیته فرهنگی معاونت پژوهش و تبلیغات بنیاد شهید و امور ایثارگران، فرهنگ ایثار و شهادت را چنین تعریف کرده است : فرهنگ ایثار و شهادت عبارت است از مجموعه آگاهی ها، باورها، آداب و اعتقادات و اعمالی که موجب وصل انسان به عالی ترین و والاترین درجه ایثار و کمال، یعنی مرگ آگاهانه در راه خدا می گردد و همچنین هرگونه آثار باقی مانده از شهدا و ایثارگران درباره ایثار، شهادت، شهید، سیره و روش و پیام شهیدان و بالأخره تربت پاک و مقدس آنان بخشی از این فرهنگ است (غفاری هشجین و خاکزاد، ۱۳۸۷: ۳۸۳). به بیان دیگر، فرهنگ ایثار و شهادت را می توان مجموعه ای از اعتقادات و آموزه هایی دانست که باعث شکل گیری روحیه شجاعت، ایثار، مبارزه و جهاد در راه خدای متعال و نهایتاً کشته شدن در راه ایمان و عقیده می شود. محور اصلی این فرهنگ نیز همان انگیزه های متقن و مقدسی است که فرد را به سمت ایثار طلبی و شهادت طلبی سوق می دهد (اعظمیان بیدگلی، ۱۳۸۹: ۳).
دوره متوسطه : در گزارش نهایی اجلاس منطقه ای یونسکو^[۲۳] آمده است، دوره متوسطه عبارت است از دوره برزخ یا دوره انتقالی میان آموزش پایه که عمومی و غیر تخصصی است و آموزش تخصصی تر در سطح آموزش عالی. همچنین دوره متوسطه، دوره انتقال میان کودکی و جوانی است و در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، منبع اصلی تولید نیروی انسانی نیمه ماهر است. ساختار آموزشی این دوره مشتمل بر سه شاخه متوسطه نظری، شاخه فنی و حرفه ای و شاخه کاردانش می باشد (صافی،۱۳۸۵: ۸۹).
اهداف مصوب دوره متوسطه: منظور اهداف مصوب ششصد و چهل و هفتمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش در تاریخ ۲۹/۲/۱۳۷۹ می باشد، که در آن قید شده است مدیران، برنامه ریزان و همه افرادی که در تعلیم و تربیت دانش آموزان نقشی بر عهده دارند، مکلفند در برنامه ریزی امور، سازماندهی فعالیت ها و انجام وظایف مربوط به گونه ای اقدام نمایند که تا پایان دوره تحصیلی دستیابی دانش آموزان به اهداف تعیین شده ممکن باشد. این اهداف شامل ۸ حوزه (اعتقادی، اخلاقی، علمی و آموزشی، فرهنگی و هنری، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، زیستی) می باشند (دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش، ۱۳۷۹).
راهکار: نقشه ای عملیاتی، شامل یک رشته اقدامات و تصمیمات آگاهانه جهت حل مسأله یا دستیابی به هدف های معین است (فرمهینی فراهانی،۱۳۹۰: ۵۰۵).
نهادینه سازی^[۲۴] : این واژه یکی از اصطلاحات علم جامعه شناسی است که بیشتر از آن به نهادینه شدن تعبیر می شود. نهادینه سازی یک امر اجتماعی، یعنی پایه ‌ای و ریشه ای کردن آن در متن و عمق جامعه و مقبول، تأیید و به رسمیت شناخته شدن آن ارزش ها و مقررات توسط افراد جامعه (زاهدی و همکاران، ۱۳۸۹: ۵۵).
۱-۶-۲٫ تعریف عملیاتی مفاهیم و اصطلاحات
راهکارهای آموزشی: منظور از راهکارهای آموزشی در پژوهش حاضر، گویه های ۹ ـ ۱ پرسشنامه محقق ساخته می باشد که دبیران با پاسخگویی به آن ها، تأثیر هر یک از این راهکارها را در نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس مشخص می نمایند.
راهکارهای پژوهشی: منظور از راهکارهای پژوهشی در تحقیق حاضر، گویه های ۱۶ ـ ۱۰ پرسشنامه محقق ساخته می باشد که دبیران با پاسخگویی به آن ها، تأثیر هر یک از این راهکارها را در نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس مشخص می نمایند.
راهکارهای فرهنگی: منظور از راهکارهای فرهنگی در پژوهش حاضر، گویه های ۲۵ ـ ۱۷ پرسشنامه محقق ساخته می باشد که دبیران با پاسخگویی به آن ها، تأثیر هر یک از این راهکارها را در نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس مشخص می نمایند.
راهکارهای هنری: منظور از راهکارهای هنری در پژوهش حاضر، گویه های ۳۲ ـ ۲۶ پرسشنامه محقق ساخته می باشد که دبیران با پاسخگویی به آن ها، تأثیر هر یک از این راهکارها را در نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت در مدارس مشخص می نمایند.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
بخش اول : فرهنگ ایثار و شهادت
۲-۱٫ مفهوم شناسی ایثار و شهادت
در تلاش براى مفهوم شناسی ایثار و شهادت، عنایت به دو بعد این مفاهیم قابل توجه است :
ایثار و شهادت به عنوان دستاورد : وقتى از ایثار و شهادت به عنوان دستاورد یاد مى شود، آنچه حاصل مى شود و عینیت مى یابد، مورد نظر قرار مى گیرد. وجه دستاوردى، به یک پدیده مشخص ارجاع مى دهد. در ایثار، عملى را شامل مى شود که ظهور یافته است و کسى از آن بهره مند شده است.
ایثار و شهادت به عنوان فرایند : وقتى از ایثار و شهادت به عنوان فرایند یاد مى شود، فعالیتى مورد نظر است که در زمان جریان دارد و با اعمال در ارتباط است. مفهوم ایثار و شهادت به عنوان فرایند را مى توان این چنین تعریف کرد: فرایند آگاهانه اهداى دارایى ارزشمند خویش به دیگرى بدون توقع دستاورد مقابل. ایثارگرى و شهادت طلبى براى نشان دادن این بعد مناسب تر است. وجه فرآیندی، جوشان و پویاست و دستاوردهایى را با خود به همراه دارد.
نسبت ایثار و شهادت، نسبتى طولى است. ایثار از حیث موضوعى داراى انواعى و از حیث مراتب داراى سطوحى است. ایثار داراى موارد متنوع است؛ اما شهادت از یگانگى برخوردار است. شهادت، مرتبه عالى ایثار است. با این نوع نگاه به نسبت ایثار و شهادت، مى توان گفت که در بطن واژه ایثار، بیشتر مفهوم فرایندى و در بطن واژه شهادت، بیشتر مفهوم دستاوردى دیده مى شود.
وقتى که از ایثار سخن به میان مى آید، مى توان بر اساس دو جنبه آن، یعنى «مخاطب» و «سطح» به تشریح دقیق تر موضوع اقدام کرد. ایثار حکایت از عملى دارد که در ارتباط با مخاطبى ظهور مى یابد. این مخاطب از حیث فاصله واقعى و ذهنى مى تواند نزدیک یا دور باشد. منظور از مخاطب نزدیک، مخاطب واقعى و عینى است. ایثار براى اشخاصى از خانواده، در این گروه قرار مى گیرد. منظور از مخاطب دور، مخاطبى است که انتزاعى است. ایثار براى خداوند از این نوع است.
ایثار از حیث سطح نیز داراى مراتبى است. در بالاترین سطح ایثار، شهادت قرار مى گیرد که با اهداى هستى معنى مى یابد. مفهوم شهادت داراى بار ارزشى ویژه ای است که با خود، یگانه بودن، قداست و رشد را نشان می دهد و از چنان ارزش والایی برخوردار است که بر هر عملی نتوان آن را اطلاق کرد. این سطح عالى در بردارنده سطوح دیگر نیز است. سطوح دیگر ایثار شامل دو جنبه مادی و معنوی است (موسی پور، ۱۳۹۱).
۲-۲٫ فرهنگ ایثار و شهادت در پرتو قرآن
آیات فراوانی از قرآن کریم به ایثار و شهادت اختصاص دارد که در این قسمت به برخی از آن ها اشاره می شود :

 

1. 1. «وَ لا تَحسَبَّنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فی سَبیلِ اللهِ اَمواتاً بَل اَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقونَ» (آل عمران: ۱۶۹)

 

گمان نکنید کسانی که در راه خدا کشته شده اند مرده اند، بلکه آنان زنده اند و نزد پروردگارشان روزی می خورند.

 

2. 2. «وَ لا تَقُولُوا لِمَن یُقتَلُ فی سَبیلِ اللّهِ أَمواتٌ بَل اَحیاءٌ وَلکِن لا تَشعُرُون» (بقره: ۱۵۴)

 

به کسانی که در راه خدا کشته می شوند، مرده نگویید، بلکه آنان زنده اند، ولی شما درک نمی کنید.

 

3. 3. «وَ الَّذینَ قُتِلُوا فی سَبیلِ اللهِ فَلَن یُضِلَّ اَعمالَهُم سَیَهدیهِم وَ یُصلِحُ بالَهُم وَ یُدخِلُهُمُ الجَنَّه عَرَّفَها لَهم» (محمد : ۶ ـ ۴)

 

و آنان که در راه خدا کشته شدند، هرگز اعمالشان را ضایع نمی گرداند، آنها را هدایت کرده و امورشان را اصلاح می فرماید و در بهشتی که قبلاً به آنان شناسانده، وارد خواهد کرد.

 

4. 4. «وَ مَن یُقاتِل فی سَبیلِ اللهِ فَیُقتَل اَو یَغلِب فَسوفَ نُؤتیهِ اَجرًا عظیماً» (نساء :۷۴)

 

و هرکس در جهاد در راه خدا کشته شود و یا فاتح گردد پاداش بزرگی به او اعطا خواهیم کرد.

 

5. 5. «اِنَّ اللّهَ اشتَری مِنَ المُؤمِنینَ اَنفُسَهُم وَ اَموالَهُم بِاَنَّ لَهُمُ الجَنَّهَ یُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللّهِ فَیَقتُلُونَ وَ یُقْتَلُون» (توبه: ۱۱۱)

 

خداوند خریدار اموال و جان های کسانی است که در راه خدا می جنگند، می کشند و کشته می شوند و پاداش بهشت از خداوند می گیرند.

 

6. 6. «وَ یُؤثِرُونَ عَلی اَنفُسِهِم وَ لَوکانَ بِهِم خَصاصَهٌ» (حشر: ۹)

 

و هرچند در خودشان احتیاجی مبرم باشد، آنها را بر خودشان مقدم می دارند.

هدف از تقهیم اتهام مذکور اطلاع و آگاهی بزهکار نسبت به جرم ارتکابی اش و اعلام صریح و روشن عنوان مجرمانه ی فرد مظنون است تا وی بداند که برای ارتکاب چه فعل یا ترک فعل مجرمانه ای سزاوار سرزنش و قابل تعقیب کیفری شناخته شده است.^[۲۶۴]

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

با توجه به اهمیت این حق دفاعی متهم و همچنین برخورداری وی از اصول دادرسی عادلانه و منصفانه، به نظر می رسد که مقنن در نهادهای دیگری ازجمله میانجیگری، تعلیق تعقیب و غیره نیز این حق را در قالب عبارات دیگری همچون موافقت بزهکار و بزهدیده(ماده ۸۲) و یا موافقت بزهکار(ماده ۸۱) به رسمیت شناخته است لیکن بهتر آن بود که مقنن در این مواد به «تفهیم اتهام» تصریح می نمود.

 

3. 3. التزام کتبی

 

از جمله شروط دیگر بایگانی پرونده اخذ التزام کتبی از بزهکار می باشد.که اینگونه مقرر شده است؛ « . . . در صورت ضرورت با أخذ التزام کتبی از متهم برای رعایت مقررات قانونی، فقط برای یک بار از تعقیب متهم خودداری نماید»
باتوجه به اینکه التزام کتبی جزو هیچ یک از قرارهای تامین ماده ۲۱۷ ق.آ.د.ک. (مصوب ۱۳۹۲) و همچنین قرارهای ماده ۱۳۲ قانون سابق آیین دادرسی کیفری نمی باشد، هدف مقنن متعهد کردن متهم به خودداری از ارتکاب مجدد بزه بوده است که در قالب عبارت « برای رعایت مقررات قانونی » - که عبارتی مبهم و نارسا می باشد – بیان شده است.
این قرار ظرف ده روز از تاریخ صدور آن توسط مقام قضایی، در دادگاه کیفری قابل اعتراض است و به نظر می رسد با توجه به کسب رضایت بزهدیده و صدور آن از جانب دادستان، این اعتراض می تواند از سوی بزهکارانی که معتقد به بی گناهی خود بوده اند و خواهان ادامه یافتن جریان رسیدگی کیفری تا رسیدن به حکم برائت یا قرار منع تعقیب می باشد، صورت پذیرد.
بخش نخست:رویکردهای ترمیمی مرحله صدور حکم
بخش حاضر به دو فصل تقسیم می شود؛ که در فصل نخست رویکردهای ترمیمی مرحله صدور حکم را در دو مبحث جداگانه بررسی خواهیم نمود، و در مبحث نخست جلوه های ترمیمی نهادهای کنار گذار مجازات پیش از تعیین مجازات و در مبحث دوم به بررسی جلوه های ترمیمی نهادهای کنار گذار مجازات پس از تعیین مجازات می پردازیم. و در فصل دوم به بررسی رویکردهای ترمیمی مرحله پس از صدور حکم می پردازیم؛ که این رویکردها را می توان به دو دسته رویکردهای مبدل مجازات که نمایندگی آن را آزادی مشروط بر عهده دارد و دوم رویکرد مجازات های بینابین که مشخصاً دارای دو جلوه جایگزین حبس و نظام نیمه آزادی می باشد، نام برد.
نکته حایز اهمیت که نگارنده برخود لازم می داند که بر آن تاکید مجدد نماید این است که رویکردهای ترمیمی تام، کیفیاتی هستند که دارای دو وجه بارز باشند، نخست فرایند عدالت ترمیمی و دوم نتایج و برآیندهای ترمیمی.
نهادهای موجود در قانون مجازات اسلامی که نگارنده آنها را رویکردهایی ترمیمی نامیده است، رویکردهایی هستند که غالباً دارای یکی از مشخصه ها و ویژگی های ترمیمی - یعنی نتایج ترمیمی- است، و جلوه ی فرآیندگرای ترمیمی آنها، محدود به دستورات و اقدامات تامینی شده است که می بایست از سوی بزهکار انجام شود. در نتیجه می توان گفت که رویکردهای موجود در قانون مجازات اسلامی، دارای رویکردهای نیمه ترمیمی بوده که می توان آنها را در یک دسته بندی جداگانه، رویکردهای برون سازمانی عدالت ترمیمی نامید. وجه تسمیه دسته بندی اخیر از این حیث می باشد که این رویکردها در مقابل رویکردهای درون سازمانی عدالت ترمیمی همچون میانجیگری، محافل تعیین مجازات، نشست های گروهی – خانوادگی و غیره قرار می گیرد، و درحالی که بستر دسته اخیر عدالت ترمیمی است، بستر نهادهای قانون مجازات اسلامی، همچون تعویق صدور حکم، تعلیق اجرای مجازات، آزادی مشروط و غیره، خارج از عدالت ترمیمی - عدالت کیفری - می باشد.
فصل نخست: جلوه های ترمیمی نهادهای کنار گذار مجازات
مقصود از نهادهای کنار گذار مجازات، کیفیاتی هستند که صدور حکم یا اجرای مجازات را در صورت وجود شرایط مذکور در قانون مجازات اسلامی بی اثر می نماید. در این دسته به صورت مشخص می توان به دو نهاد تعویق صدور حکم و تعلیق اجرای مجازات اشاره نمود که در ذیل به آنها خواهیم پرداخت.
مبحث نخست: نهادهای پیش از صدور حکم
یکی از بارزترین رویکردهای ترمیمی مرحله پیش از دادرسی، تعویق صدور حکم^[۲۶۵] است. این نهاد که در نظام حقوقی کامن لاو، سیستم انگلیسی- آمریکایی خوانده می شود،^[۲۶۶] نخستین بار در سال ۱۸۷۰ در ایالت بوستن آمریکا و در مورد مجرمین جوان، با عنوان نوآموزی یا آزمایش، ابداع شد؛ و در سال ۱۸۸۲ در ایالت ماساچوست، در خصوص بزهکاران بالغ به کار گرفته شد^[۲۶۷].
تعویق صدور حکم همچون تعلیق اجرای مجازات اختصاص به مرحله دادرسی (صدور حکم) دارد، لیکن در مقایسه میان تعویق صدور حکم - به عنوان نهادی پیش از مرحله صدور- با تعلیق اجرای مجازات - به عنوان نهاد پس از صدور حکم- ، تعویق با این انتقاد عمده مواجه است که در صورت به کارگیری نهاد مذکور توسط دادگاه، هرگاه مجرم در طول مدت معین مرتکب جرم جدیدی شود، پرونده وی مفتوح می ماند تا همراه با جرم لاحق توماً رسیدگی شود و این در حالی است که در طول این مدت ممکن است آثار جرم و بعضی عناصر آن محو شود و دادگاه نتواند به ادله سابقه استفاده نماید^[۲۶۸]. در عوض، مطابق سیستم تعلیق اجرای مجازات، جریان دادرسی تمام می شود و قاضی، اجرای حکم محکومیت را برای مدت معینی به تاخیر می اندازد.
تعویق صدور حکم، به دادگاه اجازه می دهد که تحمیل مجازات را برای یک دوره زمانی خاص به تعویق بیافتد تا در طول این مدت به ارزیابی رفتار بزهکار پیش از صدور حکم پرداخته شود. این ارزیابی معمولاً بر پایه گزارش های قبل از صدور حکم (پیش دادرسی)^[۲۶۹] است و در انگلستان از اشکال اولیه و ساده عدالت ترمیمی محسوب می می شود^[۲۷۰]. به صورتی که در این کشور دادگاهها شاهی یا جنجه^[۲۷۱] به موجب ماده ۲۷۸ قانون عدالت کیفری (مصوب ۲۰۰۳ ) اجازه دارند تا صدور حکم را برای حداکثر ۶ ماه به تعویق بیاندازند^[۲۷۲].
گفتار نخست: شرایط تعویق صدور حکم
پیش از پرداختن به شرایط لازم جهت تعویق صدور حکم به صورت موردی، ذکر این نکته لازم است که جهت ترمیمی محسوب نمودن یک نهاد دو عنصر حیاتی لازم است؛ نخست فرایند ترمیمی و دوم برآیند یا نتیجه ترمیمی^[۲۷۳]و هر چه قدر که یک نهاد اصول، اهداف، فرایند و نتیجه ترمیمی بیشتری را در خود جای داده باشد، آن نهاد ترمیمی محسوب شده و هر چقدر جنبه های فوق الذکر در آن کمتر باشد، آن کیفیت جنبه های ترمیمی کمتری را دارد.
در خصوص نهاد تعویق صدور حکم نیز قاعده فوق صدق می کند، با این توضیح که با توجه به برخی شرایط ترمیمی مذکور در ماده ۴۰ ق.م.ا. از قبیل پیش بینی اصلاح مرتکب، بازپذیری اجتماعی، جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران و غیره^[۲۷۴]، به راحتی می توان دریافت که این نهاد همچون بسیاری از نهادهای دیگر از قبیل تعلیق تعقیب، درخواست ترک تعقیب، بایگانی، پرونده و غیره دارای جلوه های ترمیمی و غیره ترمیمی بوده و می توان آن را در دسته نهادها و کیفیاتی دانست که بستر ترمیمی آنها نه عدالت ترمیمی بلکه عدالت کیفری می باشد^[۲۷۵].
ماده ۴۰ قانون مجازات اسلامی بیان می کند: «در جرایم موجب تعزیر درجه شش تا هشت دادگاه می‌تواند پس از احراز مجرمیت متهم با ملاحظه وضعیت فردی، خانوادگی و اجتماعی و سوابق و اوضاع و احوالی که موجب ارتکاب جرم گردیده است در صورت وجود شرایط زیر صدور حکم را به مدت شش ماه تا دو سال به تعویق اندازد:
الف ـ وجود جهات تخفیف
ب ـ پیش‌بینی اصلاح مرتکب
پ ـ جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران
ت ـ فقدان سابقه کیفری مؤثر
تبصره ـ محکومیت مؤثر، محکومیتی است که محکوم را به تبع اجرای حکم، براساس ماده (۲۵) این قانون از حقوق اجتماعی محروم می‌کند.
در نهاد تعویق صدور حکم شروطی از قبیل پیش بینی اصلاح مرتکب، جبران خسارت بزهدیده وجود دارد که در کنار شرایط ماده ۴۳ ق.م.ا. نشان از وجود یک یا چند برآیند و نتیجه ترمیمی داده که در ذیل به آنها خواهیم پرداخت.
الف: قلمرو ماهیت جرم ارتکابی
تعویق صدور حکم همچون بسیاری از کیفیات دیگر در قانون مجازات اسلامی، تنها اختصاص به جرائم تعزیری دارد، در ماده ۱۸ ق.م.ا. تعزیر به مجازاتی اطلاق شده است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نباشد و به موجب قانون در موارد ارتکاب محرمات شرعی یا نقض مقررات حکومتی تعیین و اعمال گردد^[۲۷۶]. علاوه بر تعزیری بودن جرم ارتکابی ماهیت جرم ارتکابی می بایست دارای سه شرط دیگر نیز باشد:
نخست غیرقابل گذشت بودن جرم ارتکابی؛ جرائم قابل گذشت به جرائمی اطلاق می شود که شروع و ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات، منوط به شکایت شاکی و عدم گذشت وی است.( تبصره ۱ ماده ۱۰۰ ق.م.ا.)
گذشت در جرائم قابل گذشت چنانچه در مرحله تحقیقات مقدماتی، دادرسی، قبل و پس از صدور حکم صورت گیرد موجب موقوفی تعقیب خواهد بود.
ماده ۱۳ ق.آ.د.ک. ۱۳۹۲ بیان می کند که «تعقیب امر کیفری که طبق قانون شروع شده است و همچنین اجرای مجازات موقوف نمی شود، مگر در موارد زیر:
الف- فوت متهم یا محکوم علیه؛
ب- گذشت شاکی یا مدعی خصوصی در جرایم قابل گذشت؛
پ- شمول عفو؛
ت- نسخ مجازات قانونی؛
ث- شمول مرور زمان در موارد پیش بینی شده در قانون؛
ج- توبه متهم در موارد پیش بینی شده در قانون؛
چ- اعتبار امر مختوم.
همانگونه که مشهود است گذشت شاکی یا مدعی خصوصی در جرائم قابل گذشت سبب موقوفی تعقیب می شود، بنابراین در صورتی که جرمی تعزیری باشد و قابل گذشت، با استناد به ماده ۱۳ ق.آ.د.ک. نمی توان در خصوص آن اقدام به صدور قرار تعویق صدور حکم نماییم.
و دوم آنکه جرم ارتکابی می بایست در جرائم تعزیری درجه شش تا هشت باشد؛
در ماده ۴۰ ق.م.ا. بیان شده است که « در جرایم موجب تعزیر درجه شش تا هشت دادگاه می‌تواند پس از احراز مجرمیت متهم …» جرائم تعزیری درجه شش تا هشت عبارتند از؛
-حبس بیش از شش ماه تا دو سال
- جزای نقدی بیش از بیست‌ میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا هشتاد میلیون (۸۰۰۰۰۰۰۰) ریال و غیره، در جرائم دسته شش.
- حبس از نود و یک روز تا شش ماه - جزای نقدی بیش از ده میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰۰۰۰۰۰۰) ریال و غیره در جرائم دسته هفت.
- حبس تا سه ماه
- جزای نقدی تا ده میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰) ریال و غیره در جرائم دسته هشت می شود.
از دسته جرائم احصاء شده به خوبی می توان دریافت که مقنن در پی تعویق جرائم با درجه شدت کمتر و به دنبال آن مجرمین با حالت خطرناک کمتر بوده است. این امر در یکی از نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه اینگونه مقرر شده است « با توجه به اینکه در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ قانونگذار با پیش بینی تاسیسات جدیدی مانند تعویق صدور حکم و صدور حکم معافیت از کیفر و مجازات های جایگزین حبس در پی اصلاح بزهکاران بدون تحمل کیفر و یا تحمل مجازات سبک تر و مناسب تر بوده و … بنابراین ملاک استفاده از آزادی مشروط مجازات تقلیل یافته پس از عفو است» نظریه مشورتی شماره ۱۴۵۲/۹۲/۷ مورخ ۵/۸/۱۳۹۲. بنابر این می توان دریافت که هدف اصلی مقنن از پی این نهاد و نهادهای مشابه در درجه نخست اصلاح بزهکاران بوده است.
و شرط سوم آنکه جرائم ارتکابی محکوم علیه نمی بایست در زمره جرائم مندرج در ماده ۴۷ ق.م.ا. باشد، که بررسی این جرائم به دلیل آنکه مشترک میان تعلیق اجرای مجازات و تعویق صدور حکم می باشد و در فصل ششم از قانون مجازات اسلامی (تعلیق اجرای مجازات) بیان شده است را به فصل بعد – جلوه های ترمیمی نهادهای کنارگذار مجازات در مرحله پس از صدور حکم – واگذار می نماییم.
ب: شرایط راجع به متهم
در ماده ۴۰ ق.م.ا. مقنن بیان داشته است که « در جرائم موجب تعزیر درجه شش تا هشت دادگاه می تواند پس از احراز مجرمیت متهم با ملاحظه وضعیت فردی، خانوادگی و اجتماعی و سوابق و اوضاع و احوالی که موجب ارتکاب جرم گردیده است در صورت وجود شرایط زیر صدور حکم را به مدت شش ماه تا دو سال به تعویق اندازد»
این توجه به جایگاه بزهکار در نهاد مذکور خود می تواند یکی از جلوه های بارز ترمیمی در نهاد تعویق صدور حکم، محسوب شود^[۲۷۷]. به گونه ای که علاوه بر شرایط ماده ۴۰ ق.م.ا. در ماده ۴۲ و ۴۳ نیز اقدامات تامینی و شرایطی خاص را مقرر نموده است^[۲۷۸] که مجموعه این شرایط و اقدامات نشانگر وجود هدفی خاص و معین در این نهاد است؛ هدفی که در نهایت در پی اصلاح بزهکار، کمک به بازگشت صحیح و سلامت او به جامعه، جلوگیری از تکرار جرم است، و مهمترین جلوه ترمیمی نهاد مذکور نیز وجود همین اهداف در کنار ترمیم و جبران خسارت بزهدیده است که به کیفیت فوق جنبه ترمیمی و اصلاحی بخشیده است.