هم­چنین در بخشی از وارسی بدنی و تنفس با حضور ذهن، برای جلوگیری از ورود چرخه­های معیوب فکری ذهن همواره متمرکز بر بدن و تنفس باقی می­ماند و بازدم ابزار طبیعی است که برای رها سازی^[۴۵۴] بکار می­رود (کابات زین، ۲۰۰۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از مفاهیم دیگری که در مداخلات ذهن آگاهی به آن توجه می­ شود حضور داشتن^[۴۵۵] به جای دست به کار شدن^[۴۵۶] می­باشد. هدفمند نبودن و دنبال یک حالت خاصی نبودن (آرمیدگی، شادی، آرامش و…) همه الگوهای غیر کمکی و به نوعی مربوط به این است که افراد می­خواهند کارکنند و نگران آن هستند که دست آوردهایی داشته و وضعیت خود را با توجه به آنچه که می­خواهند یا فکر می­ کنند بهتر است که این طور باشد زیر نظر می­گیرند. در حالی­که تمرین ذهن آگاهی به حضور داشتن بدون پرداختن به هدف و یا داشتن حالت خاص به آنها کمک می­ کند مانع پردازش خودکار شوند (سگال و همکاران، ۲۰۰۲، ترجمه محمد خانی،۱۳۸۴).
وضعیت­های ذهنی مثبت یکی از سازه­های قوی هستند که عبارتند از نگرش‌هایی که فرد نسبت به موارد مختلف دارد به عنوان مثال آگاهی بدون قضاوت و پذیرش (کابات زین، ۱۹۹۵؛ به نقل از ون دم و همکاران، ۲۰۱۱). اگرچه بسیاری از مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی وضعیت­های ذهنی مثبت را پرورش می دهند، اما وضعیت­های ذهنی مثبتی مانند، مهربانی ، محبت، لذت، شفقت، متانت و خودداری تنها اخیرا توجه­ها را به خود جلب کرده ­اند زیرا دارای قابلیت افزایش رضایت از زندگی، بهبود تاب­آوری وزندگی خوب می­باشند (گیلبرت، ۲۰۰۹، به نقل از ون دام و همکاران، ۲۰۱۱).
هم­چنین آموزش مهارت­ های اجتماعی با رویکرد فراشناخت با چندین میانجی به فرد امکان می­دهد که حالات روانی خود و دیگران را بشناسد. نامگذاری درست هیجانات، شناسایی عواطف دیگران از طریق نشانه­ های رفتار غیر کلامی مانند چهره و حرکات، سوال کردن، پذیرش و تجدید نظر در اعتقادی که داشته اند از جمله این میانجی­ها می­باشند (لیسکر^[۴۵۷] و همکاران، ۲۰۰۵).
ماین^[۴۵۸](۱۹۹۱) تاکید کرد که فراشناخت ظرفیت شناختی است که ما را قادر می­سازد رفتار دیگران را با توجه به حالات ذهنی آنها درک کنیم. لیسکر و همکاران (۲۰۰۹) به دو مولفه اصلی فراشناخت برای شناخت اجتماعی اشاره می­ کنند. مولفه اول خود انعکاسی^[۴۵۹] می­باشد. خود انعکاسی اشاره دارد به اینکه افراد به چه میزان می­توانند به روش­های پیچیده در مورد خود، در مورد احساسات و افکار خود، روابط متقابل بین آنها و در مورد نقش این روابط درزمینه بزرگتر در زندگی­شان آگاه شوند. شکل دوم از فراشناخت که متفاوت از خود انعکاسی است تسلط فراشناختی^[۴۶۰] می­باشد. تسلط فراشناختی به استفاده از دانش حالات ذهنی برای حل مشکلات روحی ​​و روانی اشاره دارد. لیسکر و همکاران (۲۰۰۹) بین فراشناخت و بینش اجتماعی افراد رابطه معنادار بدست آوردند. بینش ضعیف با عملکرد اجتماعی ضعیف ارتباط دارد (فرانسیس و پن^[۴۶۱]، ۲۰۰۱). اعتقاد بر این است که بینش ضعیف در روابط میان فردی تداخل ایجاد می­ کند در حالی­که برای ایجاد صمیمیت توافق دوطرفه در روابط لازم است (لیسکر و همکاران ، ۲۰۰۹).
چنانچه مطرح شد هم ذهن آگاهی و هم فراشناخت با چندین متغییر میانجی می­توانند بر درک اجتماعی، قضاوت وتصمیم درست در موقعیت­های اجتماعی به افراد کمک کنند. بنابراین هم­چنان که در این پژوهش بررسی کردیم، باعث نگرش‌های زیست محیطی بهتر، رفتار شهروندی سازمانی و بهزیستی اجتماعی بیشتر می­شوند. پس اگر بتوانیم آموزش­های ذهن آگاهی و فراشناخت را در سطوح پایه برای دانش ­آموزان ومعلمان در زمینه ­های مورد نیاز گسترش دهیم می­توانیم نتایج بهتر و مطلوب تری در جامعه بدست آوریم. و افرادی با آگاهی اجتماعی بالاتری داشته باشیم که بتوانند در موقعیت­های مختلف واکنش­های مثبت و مفید اجتماعی داشته باشند و در جنبه­ های مختلف زندگی اجتماعی مانند؛ حفاظت از محیط زیست، رفتارهای سازمانی مثبت و حس تعلق اجتماعی عملکرد بهتری داشته باشند.
۵-۲- محدودیت­ها
عدم کنترل عوامل تاثیر گذار فرهنگی مانند: خانواده، محل زندگی و سطح تحصیلات والدین بر متغییر های وابسته تحقیق از محدودیت­های روش­شناختی می باشد.
عوامل شخصیتی نیز می توانند در بروز رفتارهای مثبت یا منفی اجتماعی نقش داشته باشند که در این پژوهش با محدودیت کنترل آنها مواجه بودیم.
با توجه به اینکه نمونه گیری در این تحقیق به صورت تصادفی خوشه­ای بود، امکان کنترل بررسی اثر رشته تحصیلی بر متغییرهای وابسته کمتر وجود داشت.
محقق مجبور بود برای جلب همکاری آزمودنی­ها برگزاری کلاسها آموزشی را در دانشگاه محل تحصیل آنها برگزار کند امکانات کافی سمعی و بصری در اختیار محقق نبود.
عدم همکاری بعضی از آزمودنیها در اجرای فعالیت­های طول دوره باعث اختلال در اجرای درست آنها از سوی سایر آزمودنیها می­شد.
یکی از متغییرهای وابسته تحقیق رفتار شهروندی سازمانی بود که سابقه و تجربیات افراد شرکت کننده در دوره آموزشی به علت دامنه تغییرات سنی آنها تفاوت زیادی با هم داشت.
ویژگی­های فردی و شخصیتی و یا میزان جامعه پسندی آزمودنی­ها از مواردی بود که کنترل آنها برای محقق امکان پذیر نبود.
۵-۳- پیشنهادات
لازم است پژوهش­هایی در زمینه ­های مختلف اجتماعی مانند مساله اعتیاد و آسیب­های اجتماعی با بهره گرفتن از رویکردهای آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی انجام شود.
با تو­جه به اینکه در این پژوهش نتایج مثبتی در مورد رفتارهای مختلف اجتماعی بدست آمد توصیه می­ شود از آموزش­های فراشناخت و ذهن آگاهی در زمینه ­های بزهکاری و جنایی هم مورد پژوهش قرار گیرد.
این پژوهش در بین معلمان انجام شده­است که لازم است این آموزش­ها دربین سایر گروه ­های شغلی مانند کارمندان، کارگران، ومدیران انجام شود.
پژوهش­هایی با محوریت ذهن آگاهی در مورد گروه ­های سنی مختلف و یا جوامع مختلف برای بهتر شناختن اثرات آن ضروری است.
بررسی رابطه بین شخصیت ومتغییرهایی مانند نگرش‌های زیست محیطی وبهزیستی اجتماعی مفید خواهد بود.
توصیه می شود محققان به تهیه پرسش­نامه­ هایی در زمینه بهزیستی اجتماعی و مولفه­های آن بپردازند.
مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی می­توانند در عرصه ­های اقتصادی و فرهنگی نیز مورد پژوهش قرار گیرد.
در پژوهش­های بعدی اگر به بررسی همپوشی بین متغییرهای شخصیتی و ذهن آگاهی افراد در گروه ­های مختلف شغلی پرداخته شود نتایج مفیدی بدست خواهد آمد.
آموزش­های فراشناخت بر روی دانش آموزان با رویکرد اجتماعی انجام شود.
با پژوهش­هایی در زمینه اثر فراشناخت و ذهن آگاهی بر ناهنجاری­های اجتماعی می­توانیم جنبه­ های بیشتری از فایده­های این آموزش­ها را روشن کنیم.
منابع:
آذربایجانی، مسعود (۱۳۸۷). روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی چاپ سوم، تهران: سمت.
ابولقاسمی، عباس؛ گلپور، رضا؛ نریمانی، محمد و قمری، حسین (۱۳۸۸). بررسی رابطه باورهای فراشناختی مختل با موفقیت تحصیلی دانش ­آموزان دارای اضطراب امتحان؛ مطالعات تربیتی و روانشناسی، ۱۰(۳):۵-۲۰٫
احمدوند، زهرا. حیدری نسب،لیلا. شعیری، محمد رضا (۱۳۹۱). تبیین بهزیستی روانشناختی بر اساس مؤلفه­ های ذهن آگاهی روانشناسی سلامت، ، دوره ۱، شماره ۲، ، صفحه ۶۰-۶۹٫
ارونسون، الیوت (۱۳۸۶). روان‌شناسی اجتماعی، حسین شکرکن، تهران، رشد، ، چاپ چهارم، ص ۱۳۹ تا ۱۴۵٫
اسلامی، حمید (۱۳۸۷). رفتار شهروندی سازمانی. تدبیر شماره ۱۸۷ آذر ماه..
افشار، زهرا (۱۳۸۰). مقایسه میزان استفاده از راهبردهای فراشناختی در دانش ­آموزان پسر نارساخوان و عادی در دوره ابتدایی. پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی .
برک، لورای (۱۳۸۶). روانشناسی رشد (از لقاح تا کودکی). ترجمه یحیی سید محمدی. جلد اول. تهران. نشر ارسباران.
بری، جان (۱۳۸۰). محیط زیست و نظریه اجتماعی، حسن پویان و نیره توکلی، چاپ اول، زیبا.
توسلی، غلامعباس (۱۳۸۲). مشارکت اجتماعی در شرایط جامعه آنومیک، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
تلخابی، محمود (۱۳۸۵). شیوه ­های تدریس حافظه دانش آموزان­، مجله رشد تکنولوژی آموزشی، شماره ۵ ،صص(۱۰-۸) .
جلالی، داریوش. آقایی، اصغر. طالبی، هوشنگ و مظاهری، محمدعلی (۱۳۹۳). اثربخشی آموزش شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی متناسب با فرهنگ ایرانی و آموزش شناختی رفتاری بر استرس شغلی کارکنان شرکت­های خدمات رسان ، شماره ۱۸٫
جونز، ادواردئی (۱۹۸۵). تحولات عمده در روان‏شناسی اجتماعی در خلال پنج دهه گذشته، روان‏شناسی اجتماعی از آغاز تاکنون، ترجمه محمد تقی منشی طوسی، آستان قدس، ۱۳۷۱، ص ۲۴۱٫
جین، کات (۱۳۸۴). ارتقا سلامت. ترجمه، داوود شجاعی، تهران: شهراب.
حاج حسینی، حمیده، شبیری، محمد، فرج الهی، مهران، (۱۳۸۹)، نیازسنجی و تعیین اولویت‌های آموزشی دانش‌آموزان مقطع متوسطه در زمینه محیط زیست و توسعه پایدار، فصلنامه، علمی و پژوهشی، علوم و تکنولوژی در محیط زیست، دوره دوازدهم، شماره یک، بهار، صفحات ۱۷۹ تا ۱۹۴٫
حیدری، غلام حسین. غنایی، زیبا (۱۳۸۷). “هنجاریابی پرسش­نامه بهزیستی اجتماعی"، روان‌شناسی و علوم تربیتی» اندیشه و رفتار شماره ۷ ، ص۳۱ تا ۴۰٫
حبیبی ، مجتبی (۱۳۹۲). اثر بخشی درمان ذهن آگاهی بر ارتقاء کیفیت زندگی سوء مصرف‌کنندگان مواد مخدر، دوره ۲، شماره ۵، ، صفحه ۶۳-۸۱٫٫
خدایاری، زهرا (۱۳۸۶). فراشناخت چیست، ماهنامه رشد تکنولوژی آموزشی، شماره ۲، ص(۹-۶) .
خرازی، کمال (۱۳۸۷). بررسی رابطه بین اهداف پیشرفت، خود کارآمدی و راهبردهای فراشناختی. مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، ۳۸(۳) ۸۷-۶۹٫
دیره، عزت؛ بنی جمالی، شکوه السادات (۱۳۸۸). بررسی سهم عوامل انگیزشی بر استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی در فرایند یادگیری؛ مطالعات روانشناختی؛ دوره پنجم(۳).۴۷-۶۲٫
رجبی،غلامرضا .ستوده ناور(۱۳۹۰).تأثیر شناخت درمانی گروهی مبتنی بر حضور ذهن بر کاهش افسردگی و افزایش رضایت زناشویی در زنان متأهل مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان،، دوره بیستم شماره ۸۰، صفحات:۹۱-۸۰٫٫
رحمانی، خدامراد (۱۳۸۰). بررسی رابطه باورهای انگیزشی و راهبردهای خود تنظیمی باپیشرفت تحصیلی در درس تاریخ و ریاضی در میان دانش آموزان نابینا و بینا مقطع راهنمایی شهر شیراز، پایان نامه کارشناسی ارشد.
رشیدی، آیدا. گنجی، حمزه (۱۳۹۲). اصول ومبانی مایندفولنس، نشر ساولان، تهران.
زمانی مقدم، افسانه. سعیدی، مهدیه (۱۳۹۲). بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر ارتقای دانش، نگرش و مهارت معلمان مقطع ابتدایی منطقه ۱۲ آموزش و پرورش تهران، محیط زیست وتوسعه پایدار. دوره ۱، شماره ۳، صفحه ۱۹-۳۰٫
سام­آرام، عزت الله (۱۳۸۸). بررسی بهزیستی اجتماعی وامنیت اجتماعی. انتظام اجتماعی، اول۹-۲۲٫