rgdp: رشد تولید ناخالص داخلی، inf: نرخ تورم، m2: نقدینگی واقعی.
نتایج نشان میدهد که الگوی شکل گیری حبابها در ادوار مختلف تغییر مییابد، همچنین متغیرهای مؤثر و اثرات نهایی آنها بر حباب قیمت مسکن متفاوت است. در ادوار مختلف، سیاست پولی انبساطی موجب شکل گیری حباب شده است. نتایج بیانگر آن است که سیاست پولی، سهم قابل توجهی از نوسانات قیمت مسکن و شکل گیری حباب را به خود اختصاص داده است. از اینرو موثرترین روش کنترل حباب قیمت مسکن، بکارگیری سیاست پولی مناسب و تنظیم قواعد سیاست پولی بر مبنای واکنش بهینه نسبت به نوسان قیمت مسکن، تورم و رشد اقتصادی است. اثر متغیرهای سیاست پولی در دوره رکود قویتر از اثر آن در دوره رونق است. نتایج تخمین حکایت از آن دارد، لحاظ قیمت مسکن در قواعد سیاست پولی تابع زیان بانک مرکزی را به حداقل میرساند.
۲-۱۴-۱۳- بررسی اثر سیاست پولی بر حباب قیمت مسکن در دوره های رونق و رکود در ایران
قلیزاده و کمیاب (۱۳۸۷) در این مطالعه اثر سیاست پولی در قبال حباب قیمت مسکن در دوره رونق و رکود مورد مطالعه قرار دادهاند. از روش نسبت قیمت به اجاره برای محاسبه حباب و از تکنیک ARDL به منظور برآورد مدل با داده های فصلی ایران طی سالهای ۱۳۷۱ الی ۱۳۸۵ استفاده کرده اند. حباب قیمت مسکن در این مطالعه به شرح زیر فرمول بندی شده است:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
(۲-۳۳)
Phb=f {rr,rm,ps,exr,gdp}
که در آن،phb : حباب قیمت مسکن،rr : نرخ بهره واقعی،rm : نرخ رشد نقدینگی، ps: شاخص قیمت سهام،exr : نرخ ارز واقعی،gdp : تولید ناخالص داخلی واقعی می باشد.
نتایج تخمین نشان میدهد که اثر گذاری نرخ رشد نقدینگی بر حباب قیمت مسکن در دوره رکود قویتر از دوره رونق است. در هر دو دوره اثر مثبت بر حباب دارد. بعبارت دیگر سیاست پولی انبساطی در هر دو دوره منجر به شکل گیری حباب مسکن شده است. از این رو رشد شدید نقدینگی در صورت ثابت بودن سایر عوامل موجب شکل گیری حباب قیمت مسکن می شود. همچنین اثر نرخ بهره بر حباب قیمت مسکن در دوره رونق قویتر از دوره رکود میباشد. در هر دو دوره افزایش نرخ بهره می تواند به فروپاشی حباب کمک کند. بطور کلی مؤثرترین متغیر در دوره رونق، نرخ بهره میباشد. میتوان گفت که در هر دوره رکود با افزایش تولید ناخالص داخلی رفتار حباب گونه شکل گرفته است. بطور کلی میتوان گفت که در هر دو دوره سیاست پولی انبساطی موجب شکل گیری حباب مسکن شده است. در دوره رکود، متغیرهای قیمت دارایی تأثیر بیشتری نسبت به دوره رونق دارند. بسیاری از مطالعات بیان میدارند که اجرای طولانی سیاست پولی انبساطی موجب شکل گیری حباب قیمت مسکن میباشد (آهیرن و امر و دویل و کول و مارتین، ۲۰۰۵).[۷۶] بنابراین، مقامات پولی میتوانند با اجرای سیاست مناسب پولی از رشد حبابهای قیمت مسکن که اثرات زیانباری بر اقتصاد دارند، جلوگیری کنند. بعبارت دیگر، براساس نتایج بدست آمده، متغیرهای سیاست پولی مثل رشد نقدینگی، نرخ بهره و همچنین تولید ناخالص داخلی و قیمت دارایی ها از عوامل مهم شکل گیری حباب قیمت مسکن در دوره رونق و رکود در ایران میباشند.
۲-۱۴-۱۴- بررسی اثر سیاست پولی بر حباب قیمت مسکن: مطالعه بین کشوری
قلیزاده و کمیاب (۱۳۸۹) در این مطالعه اثر سیاست پولی بر حباب قیمت مسکن، با روش داده های ترکیبی (پانل) طی سال های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۴، برای ۱۸ کشور[۷۷] (از جمله ایران) مورد مطالعه قرار دادهاند. در این بررسی، نسبت قیمت به اجاره بعنوان شاخصی برای اندازه گیری حباب قیمت مسکن بکار میرود. رو حباب قیمت مسکن براساس مطالعه درگر و ولترز می تواند به شرح زیر نوشته شود:
Phb=f {rr,m,ps,gdp}
(۲-۳۴)
Phb: حباب قیمت مسکن، rr: نرخ بهره واقعی، m: نقدینگی واقعی ( به قیمت ثابت ۲۰۰۰)، ps: شاخص قیمت سهام واقعی ( به قیمت ثابت ۲۰۰۰)، gdp: تولید ناخالص داخلی واقعی (به قیمت ثابت ۲۰۰۰).
نتایج نشان میدهد که متغیرهای سیاست پولی و متغیرهای اساسی اقتصاد کلان و قیمت دارایی ها از عوامل مؤثر بر حباب قیمت مسکن میباشند و سیاست پولی سهم قابل توجهی از نوسانات قیمت مسکن و شکل گیری حباب را در ایران و کشورهایی که دارای نسبت قیمت به اجاره بالاتری هستند، به خود اختصاص داده است. نقدینگی بر حباب مسکن اثر مثبت داشته است. بعبارت دیگر سیاست پولی انبساطی منجر به شکل گیری حباب شده است. در کشورهایی که از میانگین حباب بالاتری برخوردارند، متغیر نقدینگی متغیر مهمی در اثرگذاری بر حباب بوده است. شاخص سهام بر حباب مسکن اثر مثبت داشته است، این متغیر اثر قویتری نسبت به بقیه متغیرها در مدل دارد و افزایش قیمت در بازار سهام می تواند اثر مثبتی در شکل گیری حباب داشته باشد.
۲-۱۴-۱۵- بررسی تأثیر نقدینگی بر حباب قیمتی مسکن در نقاط شهری ایران
زارعی (۱۳۸۹) در این مطالعه به بررسی اثرات نقدینگی بر رفتار حباب شکل قیمت مسکن در نقاط شهری ایران طی سالهای ۱۳۷۰-۱۳۸۶ پرداخته است.
نتایج نشان میدهد که ضریب شاخص حباب در دوره رونق بیشتر است که امری طبیعی به نظر میرسد. نقدینگی در کل دوره تاثیر قابل ملاحظهای بر حباب دارد. این تاثیر در دوره رکود بیشتر از دوره رونق است و با توجه به اینکه شکل گیری حباب از دوره رکود آغاز میگردد، این امر قابل توجیه است. ضریب شاخص سهام با سه وقفه در کل دوره بیشتر است. در دوره رونق به عنوان بازار جانشین کمتر از ضریب دوره رونق است، تقویت بازارهای دارایی در دوره رونق، ممکن است از رشد بالای حباب جلوگیری نماید. مساحت ساختمانهای شروع شده در دوره رونق تاثیر منفی و در کل دوره و دوره رونق تاثیر مثبت و معنیدار بر حباب دارند. این بدان معناست که دوره رکود که با عرضه مسکن مصادف می شود، موجب شکل گیری حباب می شود. نرخ واقعی ارز نیز در دوره مورد مطالعه تاثیر مثبت و معنی دار بر حباب داشت است. تقویت بازا ارز می تواند یکی از راه های کنترل قیمت مسکن و جلوگیری از شکل گیری حباب قیمتی مسکن باشد.
جدول ۲-۱: خلاصه مطالعات تجربی انجام شده
ردیف | پژوهشگر و سال مطالعه | کشورها و دوره مطالعه | متغیر وابسته و روش تخمین | متغیر مستقل | اهم نتایج |
۱ | درگر و ولترز (۲۰۰۹) |
امریکا و اتحادیه اروپا (۲۰۰۷-۱۹۸۵) |
قیمت دارایی (VAR) |
نرخ بهره بلندمدت، عرضه پول، تولید ناخالص داخلی | شوکهای نقدینگی منجر به افزایش قیمت مسکن میشوند. در حالی که این اثر بر قیمت سهام ضعیف است. بنابراین افزایش نقدینگی منجر به شکل گیری حباب قیمت در بازار دارائیها خصوصا مسکن شده است و از این رو شمول قیمت دارائیها در قاعده سیاست پولی می تواند اثرات منفی را بر اقتصاد در آینده محدود کند. |
۲ | بلک و ارس (۲۰۰۷) |
گروهی از کشورهای توسعه یافته (۲۰۰۶-۱۹۸۴) |
شاخص قیمت دارایی (GVAR) |
تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره، عرضه پول، قیمت محصول، قیمت نفت، قیمت مسکن | واکنش قیمتها به شوک نقدینگی تنها برای تعداد کمی از دورهها کم اهمیت است، اما اهمیت (و سطح اثر) آن در طول زمان افزایش مییابد. علیرغم رابطه بلندمدت بین پول و قیمت، در کوتاهمدت به نظر میرسد نوسانات سیکل تجاری نقش مهمی در نوسانات سطح قیمت بازی می کند. واکنشهای شوک نشان میدهد که یک شوک مثبت نقدینگی به افزایش پایدار در تعدیل کننده GDP و شاخص قیمت مسکن منجر می شود. نتایج حاکی از آن است که مازاد نقدینگی عاملی مؤثر در افزایش قیمت مسکن و به طور کلی فشار تورمی در سطح جهانی بوده است. |
۳ | گیس و توکسن |